ENGLISH VERSION BELOW
Open brief
VOOR EEN VRIJE UNIVERSITEIT, TEGEN FASCISME
8 mei 1945. Na meer dan 5 lange jaren van oorlog, geeft Nazi-Duitsland zich eindelijk over. Het dodelijkste militaire conflict in de menselijke geschiedenis komt ten einde. Tussen de 70 en 85 miljoen mensen hebben hierdoor het leven gelaten, waaronder een onvoorstelbaar aantal burgerslachtoffers. Deze oorlog was het directe resultaat van een moorddadige, racistische en genocidaire ideologie, die de levens van een bepaalde groep mensen fundamenteel hoger plaatste dan de rest. De uitroeiing gebeurde op industriële schaal. De restanten van de concentratiekampen van Auschwitz, Majdanek, Treblinka en vele anderen, herinneren ons hieraan. Miljoenen Joden vonden hier de dood. Maar niet alleen Joden; ook Roma, homoseksuelen, Slavische mensen en verzetsstrijders werden op gruwelijke wijze gevangen gezet, gemarteld en gedood.
Ook de VUB-ULB voelde de gevolgen van dit moorddadige regime. In 1941 moest zij, na voortdurende onenigheid met de bezetter, haar deuren sluiten. De reden: “haar extreemlinkse tendensen en haar maçonnieke karakter vormen een gevaar voor een duurzame vrede”. Het vrije onderzoek werd als een bedreiging opgevat. Het gevolg: negentien gedeporteerde professoren, waarvan vier gefusilleerd of onthoofd. 136 studenten en vijf personeelsleden opgesloten als politieke gevangenen. 35 ervan werden gefusilleerd, opgehangen of onthoofd. 71 van hen stierven in de concentratiekampen.
Op de VUB-ULB was er veel verzet. De Groep G, een verbond van oud-studenten en professoren, voerde talloze sabotageacties uit op de bezetter. Het Toezichtscomité, de latere Groep D Hotton, die eveneens uit studenten en professoren bestond en onder andere geleid werd door liberaal activist Marcel Franckson, pleegde een reeks aanslagen op collaborateurs en militaire installaties. De communistische studenten van de Étudiants Socialistes Unifiés speelden een belangrijke rol in de strijd tegen de verplichte arbeidsdienst die de bezetter opvorderde, en namen met hun zelfgemaakte bommen aan een groot aantal sabotagemissies deel. Ook op individuele basis voerden talloze professoren en studenten zowel actief als passief verzet.
Aan het einde van deze slachting die de Tweede Wereldoorlog wordt genoemd was nagenoeg iedereen het erover eens; dit mag nooit meer gebeuren. Fascistische bewegingen werden overal in Europa verboden, collaborateurs werden gestraft. Maar men was zich van in het begin ook bewust van het belang van de herinnering: ook toekomstige generaties moesten zich bewust zijn van het enorme leed dat het nazisme, fascisme en militarisme had veroorzaakt, als waarschuwing naar de toekomst toe.
De dag waarop nazi-Duitsland capituleerde, 8 mei, werd dan ook in België, maar tevens in vele andere landen, uitgeroepen tot een feestdag. V-Day. Een vrije dag, om te vieren, om te herdenken en om te herinneren. Jammer genoeg besliste men in 1976 om deze feestdag in België te schrappen.
Bewustzijn hierover is broodnodig, vandaag meer dan ooit. Bewegingen die racistische, homofobe en seksistische retoriek verspreiden vinden terug tractie. Holocaustontkenning en verheerlijking van collaborateurs blijft in bepaalde kringen een probleem. In eigen land kennen we de uitwassen van groepen zoals Schild & Vrienden, en individuen zoals Jürgen Conings, die een aanslag op een moskee gepland had. Maar ook in het buitenland zijn er een groot aantal voorbeelden, zoals Brenton Tarrant, die 49 mensen doodschoot, of Anders Breivik, die 77 mensen vermoordde; allebei expliciet gemotiveerd door nazistische ideeën.
Het hoger onderwijs, de plaats bij uitstek voor debat en onderzoek, heeft hier een belangrijke rol te spelen. Het is van groot belang dat de experts, wetenschappers en opiniemakers van de toekomst een bewustzijn meekrijgen van de gevaren en de gevolgen van het fascisme, maar eveneens van de daden van het Belgische (studenten-)verzet.
Daarom hebben wij drie eisen naar de universiteit toe:
- Voer 8 mei terug in als een feestdag, waarbij de lessen opgeschort worden en er expliciet plaats is voor herdenking
- Geef geen plaats aan seksistische, racistische en homofobe organisaties, teneinde het vrij onderzoek en de veiligheid van etnische en seksuele minderheden, vrouwen en onderzoekers in het algemeen op onze universiteit te garanderen
- Geef het verzet een zichtbare plaats op de campus: vernoem een aula naar een VUB-verzetsstrijder, en hang portretten van verzetsstrijders op veelbezochte plekken
Voorlopige lijst van ondertekenaars
- Brussels Studentengenootschap – geen taal, geen vrijheid
- Polytechnische Kring
- Vrijzinnige Studentenkring Mechelen
- Wetenschappelijke Kring
- Limburgia
- Diane Favour Mboungou, studentenraadskandidaat
- Lisa Boyon, studentenraadskandidaat
- Mila Todorof, studentenraadskandidaat
- Roxanne Hoornaert, studentenraadskandidaat
- Joyce Verbrugghe, studentenraadskandidaat
- Adam Haegeman, studentenraadskandidaat
- Comac VUB
- Vonk VUB
- Jongsocialisten VUB
- Benoît Henriet, docent hedendaagse geschiedenis
- Christoph De Spiegeleer, gastdocent hedendaagse geschiedenis
- Klaas Van Gelder, docent vroegmoderne geschiedenis
- Dave Sinardet, professor politieke wetenschappen
- Karen Celis, hoogleraar politieke wetenschappen
- Dimokritos Kavadias, docent politieke wetenschappen
- Bart Lambert, hoogleraar middeleeuwse geschiedenis
- Florian Trauner, hoofddocent politieke wetenschappen
- Nel de Mûelenaere, docent hedendaagse geschiedenis
- Georges Declercq, hoogleraar middeleeuwse geschiedenis
- Jenneke Christiaens, hoogleraar criminologische wetenschappen
- Gily Coene, hoogleraar ethiek en genderstudies
- Bas Dikmans, doctoraatsonderzoek Adult Educational Sciences
- Lieselotte Vaneeckhaute, coördinatrice PILAR
- Linde Moriau, onderwijsontwikkeling en ondersteuning
- Adriana Moreno Cely, Postdoctoral researcher EDWE-VUB
- Sarah Goetry, Pedagogisch medewerker EDWE-VUB
- Liesbeth De Donder, hoogleraar agogische wetenschappen
- Toon Vercauteren doctoraatsonderzoeker Agogische Wetenschappen
- Patrick Deboosere, vakgroep sociologie, Interface Demography
- Alex de Pape, doctoraatsonderzoeker EDWE-VUB
- Octavia Kint, doctoraatsonderzoeker Agogische Wetenschappen
- Lize De Potter, beleidsmedewerker EUTOPIA European University
- Ian Komac, beleidsmedewerker weKONEKT.brussels
- Margaux Pyls, doctoraatsonderzoeker in de Pedagogische Wetenschappen
- Dieter Vandebroeck, hoofddocent sociologie
- Lena Imeraj, postdoctoraal onderzoeker, Cosmopolis & Interface Demography
- Pieter-Paul Verhaeghe, docent sociologie
- Jessy Siongers, postdoctoraal onderzoeker, Vakgroep SociologieSylvie Gadeyne, docent Sociologie, vakgroep Sociologie
- Valerie De Craene, postdoctoraal onderzoeker, Cosmopolis
- Anja Garone, dr educatiewetenschappen, docent verpleegkunde UCLL
- Hans Vandewijngaerden, AV Services VUB
- Lisa Wouters, beleidsmedewerker
- Julie Bertone, taaldocente Frans
- Floor Keersmaekers, medewerker wetenschapscommunicatie
- Frank Scheelings, emeritus en voormalig coördinator van CAVA-VUB
- Stef De Neubourg, adviserend lid studentenraad
ENGLISH VERSION: Open letter
FOR A FREE UNIVERSITY, AGAINST FASCISM
The 8th of May, 1945. After five long years of war, Nazi-Germany finally surrenders. The deadliest military conflict in human history comes to an end. Between 70 and 85 million people have lost their lives because of this, including an unimaginable number of civilian casualties. This war was the direct result of a murderous, racist and genocidal ideology, which put the lives of a certain group of people fundamentally above the rest. The extermination took place on an industrial scale. The remains of the concentration camps of Auschwitz, Maidanek, Treblinka and many others remind us of this fact. Millions of Jews were murdered here. But not only Jews, also Roma, Slavic people, homosexuals and resistance fighters were brutally imprisoned, tortured and murdered.
The VUB-ULB also felt the consequences of this murderous regime. In 1941 it had to close its doors, after continuing disagreement with the occupiers. The reason given: “its far-left tendencies and masonic character pose a threat to durable peace”. Free research was interpreted as a threat. The consequence: 19 deported professors, among which 4 were executed. 136 students and 5 staff members were locked up as political prisoners. 35 of them were hanged, decapitated or executed. 71 of them died in the concentration camps.
There was a lot of resistance on the ULB-VUB too. The Groupe G, an alliance of alumni and professors, was responsible for many acts of sabotage against the occupiers. The Comité de Surveillance, or Overzichtscomité, which also consisted of students and professors, and was, among others, led by liberal activist Marcel Franckson, was responsible for a series of attacks against collaborators and military installations. The communist students of the Étudiants Socialistes Unifiés played an important role in the struggle against the compulsory labor service the occupiers requisitioned, and participated in many sabotage missions. And this is only a selection of the many resistance movements.
At the end of this slaughter named the Second World War, almost everyone agreed: this can never happen again. Fascist movements were forbidden all over Europe, collaborators were punished. But people were also aware of the need to remember: future generations had to be aware of the enormous suffering that nazism, fascism and militarism had engendered, as a warning to the future.
The day on which Nazi-Germany capitulated, the 8th of May, was, as a consequence, declared as a bank holiday, not only in Belgium, but in many other countries too. A day off, to celebrate, to commemorate and to remember. Sadly, Belgium scrapped this holiday in 1976. A historical mistake; the commemoration of the end of the Second World War was put in the dark as a result, and with it the collective consciousness about the horrors of fascism.
Awareness about this is vital, today more than ever. Movements that spread racist, homophobic and sexist rhetoric are regaining traction. Holocaust denial and glorification of collaborators remains a problem in certain circles. In our own country we know the excesses of groups such as Schild & Vrienden, and individuals such as Jürgen Conings, who had planned an attack on a mosque. But there are also a large number of examples abroad, such as Brenton Tarrant, who shot 49 people, or Anders Breivik, who killed 77 people; both explicitly motivated by Nazi ideas.
Higher education, the place par excellence for debate and research, has an important role to play here. It is of great importance that the experts, scientists and opinion formers of the future are aware of the dangers and consequences of fascism, but also of the actions of the Belgian (student) resistance.
That is why we have three demands for the university:
- Reintroduce May 8 as a holiday, with classes suspended and an explicit time for commemoration
- Do not give a platform to sexist, racist and homophobic organizations in order to guarantee the free research and safety of ethnic and sexual minorities, women and researchers in general at our university
- Give the resistance a visible place on campus: name an auditorium after a VUB resistance fighter, and hang portraits of resistance fighters in frequently visited places
0 Comment