Met Paul Takes the Form of a Mortal Girl schreef Andrea Lawlor een heerlijk queer boek, waarin je meegenomen wordt in Paul zijn rommelige jonge leven tijdens een zwarte periode in de queer geschiedenis.
Tekst: Evelien Feys
Beeld: Jarno Van Mulders
Paul is een permanent blutte filmstudent/barman in het Iowa City van 1993, die zich bezighoudt met weinig anders dan filosofie, liefde en seks. Hij is een sletterige (niet-denigrerend) biseksueel die in iedereen wel iets ziet. Paul is erg succesvol in het vinden van partners; hij heeft immers een streepje voor. Je zou het misschien niet verwachten, maar je mag de titel van Paul Takes the Form of a Mortal Girl vrij letterlijk nemen. Paul kan de vorm aannemen van een vrouw – of van een man die mannelijk genoeg is voor de #masc4masc leather daddies. Op die manier vervormt hij naar de gedaante die het meest aantrekkelijk is voor de mensen met wie hij de koffer wil induiken. Dankzij zijn bijzondere vaardigheid kan Paul zich naadloos aanpassen aan de verschillende gemeenschappen, van de gay bars in Iowa City tot het lesbische Walhalla van Provincetown, Massachusetts, of de straten van de Castro in San Francisco.
Of toch bijna naadloos. Ondanks dat Paul zo veel is, slaagt hij er nooit in om genoeg te zijn. Hij is te faggy voor de lesbiennes en te dykey voor de homo’s – te biseksueel eigenlijk. Dat komt niet alleen omdat Paul met vrouwen en mannen slaapt, maar ook omdat hij verplicht wordt om zich in te passen aan de veelal gescheiden sferen van de homo’s, de lesbiennes en de hetero’s. Niemand ziet hem ooit helemaal of begrijpt als alles wat hij is. Hij moet steeds een deel van zichzelf temperen om geaccepteerd te worden. De dreiging ontmaskerd te worden hangt hem altijd boven het hoofd.
Het is opvallend dat er steeds met mannelijke voornaamwoorden naar Paul verwezen wordt, ook als hij Polly is. Dit betekent niet dat Paul diep vanbinnen echt een man is, maar dat onze gestandaardiseerde taal mensen niet werkelijk kan beschrijven. In plaats van Irigaraygewijs de taal heruit te vinden, kiest Lawlor ervoor om de tekortkomingen van de taal voor zichzelf te laten spreken. Dit is één van de vele manieren waarop de queerness van zowel het hoofdpersonage als het boek alomtegenwoordig zijn. De wereld van Paul loopt over van queerness. Queers zijn de mensen met wie hij zich heel bewust omringt. Er is geen standaard hetero artificieel ingevoegd, zodat “gewone mensen” zich kunnen herkennen.
Ondanks dat Paul zo veel is, slaagt hij er nooit in om genoeg te zijn.
Lawlor heeft hun boek ook volgestopt met verwijzingen naar plaatsen, gebeurtenissen en denkers die belangrijk waren voor de queer gemeenschap in 1993. Ze zijn subtiel genoeg om het boek niet onbegrijpelijk te maken voor leken, maar wat kennis van queer theory en geschiedenis helpt je om de leefwereld van de personages beter te begrijpen en mee te lachen met hun inside jokes. Het zijn immers referenties die je (of mij, alleszins) niet enkel slim doen voelen, maar ook nog eens doen lachen. Zo is er bijvoorbeeld: ‘Jane complied. Apparently her dissertation director, a famous medievalist who did queer theory as a sort of sideline, had told Jane to read the French feminists, which had led Jane to Derrida, which seemed to be leading to a nervous breakdown […]’ Mood, denk ik dan.
Het is heel bijzonder om een roman te schrijven die zich afspeelt tijdens het hoogtepunt van de aidscrisis in de VS, waarin de queer joy van queer seks zo centraal staat. Om van je hoofdpersonage een gulzige, androgyne biseksueel te maken die veel en verschillende seks wil met veel en verschillende mensen. Paul is wispelturig, onbetrouwbaar én snobberig, en toch wil je het beste voor hem.
Bij het lezen van Paul Takes the Form of a Mortal Girl moest ik denken aan de idee dat queerness imminent is*, dat het altijd op het punt staat te gebeuren. Wanneer Paul iets of iemand wil, wat ook voortdurend het geval is, queert hij zichzelf en de mensen om zich heen met zijn veranderlijkheid. Hij staat voortdurend op het punt om iemand anders te worden, maar blijft tegelijkertijd steeds zichzelf.
Paul Takes the Form of a Mortal Girl is een intelligente en genuanceerde blik op hoe een lichaam bepaalt hoe anderen jou behandelen. Ergens is dat droevig, maar er is – zoals het een queer verhaal betaamt – ook hoop. Het verhaal van Paul belooft dat het mogelijk is om alles te zijn, dat iedereen alles in zich heeft en de enige beperking op dat potentieel de blik van anderen is.
*Voor de geïnteresseerden: dit las ik in een paper van Christopher Reed, ‘Imminent Domain: Queer Space in the Built Environment’ (1996).
0 Comment