Sans-Papier @ VUB (3/4): Mourad, Mohammed, Lyla, Salima: “I have the hope that my child can have the freedoms and education that I could not have.”

Nederlands: L’union desans-papiers pour la regularisation (USPR) is een collectief van mensen zonder verblijfsvergunning in Brussel. Het doel van deze organisatie is zichtbaarheid creëren rond de vraag van illegale immigratie enerzijds en gehoor geven aan de problemen waarmee individuen zonder verblijfsdocumenten geconfronteerd worden anderzijds.

English: L’union des sans-papiers pour la regularisation (USPR)is a collective of people without a residence permit in Brussels. The organisation aims at creating visibility regarding illegal immigration and to respond to the challenges individuals with no residence documents might face.

Sinds 19 februari 2021 bezetten verschillende sans-papiers de STOA op campus Etterbeek. Omdat de Belgische regering weigert naar hen te luisteren, voelt het collectief zich genoodzaakt hun stem op een andere manier te laten horen, namelijk via (onder meer) zichtbaarheidsacties. Niet enkel op de VUB, maar ook op de ULB en in andere Brusselse gebouwen hebben de Sans Papiers hun intrek genomen. Vanuit studiekring Vrij Onderzoek dragen we geen politiek standpunt uit, maar willen wij actief meewerken aan deze wens naar visibiliteit: de onzichtbare strijd van de papierlozen mee zichtbaar maken. We wensen omstanders bekend te maken met de schrijnende situaties waarin deze mensen zonder papieren zich bevinden of hebben bevonden. In een vrij onderzoekend model dienen immers alle stemmen gehoord te worden, dit in een ruimte waar pluralisme, constructivisme en tolerantie centraal staan.

From the 19th of February 2021 several sans-papiers occupy the STOA at campus Etterbeek. Since the Belgian government refuses to listen to them, the collective of sans-papiers feels compelled to stand up and raise their voices in other ways, such as through visibility actions. Buildings of the ULB and several other places in Brussels as well have been accommodated by the sans-papiers. As a study group Vrij Onderzoek (Free Research), we do not take a political stand. We do however want to actively contribute to this wish for visibility: to make the invisible struggle of the paperless visible. We want to make bystanders aware of the distressing situations in which these people without papers find themselves or have found themselves. After all, in a free research model, all voices should be heard, in a space where pluralism, constructivism and tolerance are central.

FR: “Je m’appelle Mourad. J’ai 40 ans, je suis arrivé en Belgique il y a 14 ans et je travaille depuis 11 ans sans arrêt à Bruxelles. J’ai travaillé comme magasinier, vendeur de carrelage, etc. J’ai beaucoup vécu ici en Belgique, à Bruxelles. Avec la situation de sans papier, on n’est pas bien payé. Les employeurs profitent bien de ta situation, je dois travailler samedi, dimanche…Je travaille 9-10h par jour, à 5 euro l’heure. T’as pas de congés, t’as rien. C’est ton employeur qui gagne, pas l’État. Je dois travailler parce que j’ai besoin d’argent pour vivre, mais je n’ai aucun droit. Par exemple, on trouve des difficultés pour faire toutes les petites choses de la vie, faire du sport, aller chez le médecin…Tu évolues jamais, tu vis, tu manges, tu t’achètes quelques fringues…mais c’est tout. C’est ton employeur qui gagne parce qu’on travaille pour pas cher, et lui il ne paye pas de taxes. Quand tu deviens régularisé, tu deviens visible. Le gouvernement est vraiment perdant avec cette réalité. Mes 11 ans de travail, je n’ai pas payé aucune taxe ni mon employeur, l’etat n’a rien gagné, c’est mon employeur qui a bénéficié de ma situation. Quand tu n’as pas de papiers, tu n’es pas en position de négociation. Tu acceptes les conditions de travail qu’ils te donnent, t’as pas le choix.

Pendant ces 11 ans, je n’ai pas pu évoluer, je n’ai pas fait grand chose apart de travailler et survivre. Par exemple, je ne peux pas faire de sport dans une salle de gym, car j’aimerais beaucoup. Mais même pour aller à la gym il nous faut une carte, une identité, des papiers. Quand je suis arrivé à Bruxelles, j’avais 26 ans, j’étais jeune, j’avais mes études de baccalauréat au Maroc, j’étais sportif, je faisais du football et la natation. Ici, je n’ai pas pu faire autant de sport comme avant mais j’ai trouvé une autre passion, j’aime beaucoup aller dans des brocantes, regarder des tableaux de peinture, acheter et les exposer. J’aime beaucoup l’art, j’aime ma vie ici. Tout le malheur que j’ai, c’est parce que j’ai pas un seul papier qui me permets d’être la personne que je veux être, avoir une dignité.

J’ai déjà eu des contrôles, mais pas beaucoup. J’ai introduit mon dossier en 2009, mais je n’ai jamais été régularisé. Je suis bien intégré ici, j’ai mes amis, ma famille. Ils me demandent de rentrer au Maroc pour introduire mon dossier depuis la-bas, mais c’est vraiment incohérent. Si je pars, j’ai peur de ne pas pouvoir retourner et perdre ma vie ici. Je reste actif, j’ai mon travail, j’assume mon loyer et j’ai l’espoir d’être un jour stable et régularisé. J’essaie de garder le moral et rester positif, c’est le plus important.”

NL: “Mijn naam is Mourad. Ik ben 40 jaar oud, ik ben 14 jaar geleden naar België gekomen en ik werk al 11 jaar in Brussel zonder te stoppen. Ik heb gewerkt als winkelier, als tegelverkoper, etc. Ik woon al lang in België, in Brussel. Als een migrant zonder papieren, word je niet goed betaald. Werkgevers maken misbruik van je situatie, ik moet zaterdag en zondag werken… ik werk 9-10 uur per dag, voor 5 euro per uur. Je hebt geen vakantie, je hebt niets. Het is uw werkgever die verdient, niet de staat. Ik moet werken omdat ik geld nodig heb om te leven, maar ik heb geen rechten. Voor mij is het moeilijk om alle kleine dingen in het leven te doen, om te sporten, om naar de dokter te gaan… Je evolueert nooit, je leeft, je eet, je koopt wat kleren… maar dat is alles. Het is je werkgever die wint omdat je goedkoop werkt, en hij betaalt geen belastingen. Als je geregulariseerd wordt, dan word je zichtbaar. De regering is echt aan het verliezen met deze realiteit. In de elf jaar dat ik heb gewerkt, heb ik geen belastingen betaald, mijn werkgever ook niet, de staat heeft niets gewonnen, het was mijn werkgever die van mijn situatie heeft geprofiteerd. Als je geen papieren hebt, ben je niet in een positie om te onderhandelen. Je accepteert de werkomstandigheden die ze je geven, je hebt geen keuze.

Gedurende de afgelopen 11 jaar heb ik me niet kunnen ontwikkelen, ik heb niet veel gedaan behalve werken en overleven. Ik kan bijvoorbeeld niet naar een sportschool gaan, terwijl ik dat zo graag zou willen. Maar zelfs om naar de sportschool te gaan heb je een kaart nodig, een identiteit, papieren. Toen ik in Brussel aankwam, was ik 26 jaar oud, ik was jong, ik studeerde voor mijn baccalaureaat in Marokko, ik was sportief, ik voetbalde en zwom. Hier kan ik niet meer zoveel sporten als vroeger, maar ik heb een andere passie gevonden, ik hou ervan naar rommelmarkten te gaan, schilderijen te bekijken, ze te kopen en tentoon te stellen. Ik hou van kunst, ik hou van mijn leven hier. Al het ongeluk dat ik heb, komt omdat ik geen enkel papiertje heb dat me in staat stelt de persoon te zijn die ik wil zijn, om waardigheid te hebben.

Ik heb al controles gehad, maar niet veel. Ik heb mijn dossier in 2009 ingediend, maar ik ben nooit geregulariseerd. Ik ben hier goed geïntegreerd, ik heb mijn vrienden, mijn familie. Ze vragen me terug te gaan naar Marokko om van daaruit mijn dossier in te dienen, maar het is echt inconsequent. Als ik wegga, ben ik bang dat ik niet meer terug kan en mijn leven hier verlies. Ik blijf actief, ik heb mijn baan, ik betaal mijn huur en ik hoop op een dag stabiel en geregulariseerd te zijn. Ik probeer de moed erin te houden en positief te blijven, dat is het belangrijkste.”

FR: “Je suis marrocain, j’ai 50 ans. J’ai eu mon permis de conduire en 1991, et depuis j’ai toujours travaillé camionneur au Maroc, dans le port, dans l’aéroport…. J’ai fait un peu tout, mais ce n’était jamais suffisant. En Octobre 2016 j’ai décidé de quitter le Maroc et venir travailler en Belgique pour pouvoir gagner plus d’argent et l’envoyer à ma famille au Maroc.

Pourquoi suis-je venu en Belgique? J’ai de la famille ici, ma soeur, une autre soeur, et mon frère qui un snack. Ils habitent à Anvers et Leuven, ils ont la nationalité belge. Presque toute ma famille est en Belgique. Grâce à eux, je peux survivre ici, eux me donnent à manger et j’ai pu habiter chez eux. Pour moi cette crise sanitaire a été difficile, j’ai attrapé le covid-19 et j’ai dû rester confiné chez ma sœur. J’avais trop peur de devoir repartir au Maroc.

Ici en Belgique, j’ai commencé à travailler rapidement avec des faux documents, je gagne 800euro par mois. Je suis arrivé à travers de l’Espagne. Comme j’ai travaillé toute ma vie sur un camion, j’ai des problèmes de musculations, j’ai du mal quand je marche même un petit peu. Je cherche la paix, avoir enfin une vie tranquille et pouvoir me reposer avec ma famille. Je n’ai jamais eu de contrôle de police parce que je ne sors pas beaucoup. J’ai travaillé quelques années dans une association à Anvers pour aider à décharger des camions et servir à manger.  J’ai appris le français, mais je ne le parle pas beaucoup. Le travail de camionneur est très solitaire, et la langue n’a pas été un problème pour moi.

J’ai deux enfants au Maroc, et dès que je fais des économies je leur envoie un peu d’argent . Cette lettre c’est de mes enfants, ils m’écrivent ‘Je t’aime papa’. Moi je ne peux pas retourner au Maroc pour voir mes enfants, donc les lettres et le téléphone c’est mon seul moyen de communiquer avec eux. 

Avec la crise du Covid-19, mon travail a été très affecté. Et je ne peux plus envoyer autant d’argent comme avant. C’est ca qui a declainche des problemes avec mon ex-femme au Maroc, qui a voulu me divorcer. Parfois j’envoyais tout ce que je gagnais directement à mes enfants. Mon salaire est de 25 euros par jour, de 9h du matin jusqu’à 22h du soir…les patrons en profitent, ils savent qu’on a pas de papiers et qu’on acceptera tout. L’etat ne gagne rien pour notre travail, c’est le patron qui gagne.”

NL: “Ik kom uit Marokko, ik ben 50 jaar oud. Ik heb mijn rijbewijs gehaald in 1991, en sindsdien heb ik altijd als vrachtwagenchauffeur gewerkt in Marokko, in de haven, op de luchthaven…. Ik deed van alles een beetje, maar het was nooit genoeg. In oktober 2016 besloot ik Marokko te verlaten en in België te komen werken om meer geld te kunnen verdienen en dat naar mijn familie in Marokko te kunnen sturen.

Waarom ben ik naar België gekomen? Ik heb hier familie, mijn zus, nog een zus, en mijn broer die een snackbar heeft. Zij wonen in Antwerpen en Leuven, hebben de Belgische nationaliteit. Bijna al mijn familie is in België. Dankzij hen kan ik hier overleven, ze geven me te eten en ik kan bij hen wonen. Voor mij was deze gezondheidscrisis moeilijk, ik kreeg covid-19 en moest bij mijn zus blijven. Ik was zeer bang om terug te worden gestuurd naar Marokko.

Hier in België ben ik snel aan de slag gegaan met valse papieren, ik verdien 800 euro per maand. Ik kwam via Spanje. Omdat ik mijn hele leven op een vrachtwagen heb gewerkt, heb ik spierproblemen, ik heb moeite met lopen, zelfs al is het maar een beetje. Ik ben op zoek naar rust, om eindelijk een rustig leven te hebben en te kunnen rusten samen met mijn gezin. Ik heb nog nooit een politiecontrole gehad omdat ik niet veel naar buiten ga. Ik heb een paar jaar in een vereniging in Antwerpen gewerkt om vrachtwagens te helpen lossen en eten te serveren. Ik heb Frans geleerd, maar ik spreek het niet veel. Het werk van een vrachtwagenchauffeur is erg eenzaam, en de taal was geen probleem voor mij. Ik heb twee kinderen in Marokko, en telkens als ik wat spaargeld heb, stuur ik hen wat geld. Deze brief is van mijn kinderen, ze schrijven me ‘Ik hou van je papa’. Ik kan niet terug naar Marokko om mijn kinderen te zien, dus brieven en de telefoon zijn mijn enige manier om met hen te communiceren. 

Met de Covid-19 crisis, is mijn werk zwaar getroffen. En ik kan niet zoveel geld sturen als voorheen. Dit veroorzaakte problemen met mijn ex-vrouw in Marokko, die daardoor van me wilde scheiden. Soms stuurde ik alles wat ik verdiende direct naar mijn kinderen. Mijn salaris is 25 euro per dag, van 9 tot 22 uur… de bazen maken daar misbruik van, ze weten dat we geen papieren hebben en dat we alles aannemen. De staat verdient niets aan ons werk, het is de baas die verdient.”

FR:  “Je m’appelle Lyla, je suis née en 1984 et je suis en Belgique depuis trois ans. J’ai rejoint mon mari ici et mon enfant est né en Belgique. Pour une erreur bureaucratique, mon mari a perdu ses papiers, donc je n’ai pas pu me régulariser ici, ni mon enfant. On a commencé des procès pour nous régulariser, mais les frais d’avocats sont chers.

J’ai un peu travaillé comme femme de menage, on trouve du travail de bouches a oreilles. Le travail est de dix euros par jour, mais ce n’est pas régulier. Je suis complètement dépendante économiquement de mon mari, qui travaille beaucoup, mais en noir. On arrive a se payer un loyer de six cent euros par mois, ou on vit avec notre fils. Grâce au fait que nous avons un contrat de location et une adresse, nous pouvons avoir une carte médicale pour pouvoir soigner notre fils.

Nous n’attendons pas beaucoup plus de la vie, juste pouvoir vivre en paix et en sécurité, que mon enfant aille à l’école, et qu’il grandit ici et qu’il y ait des opportunités que je n’ai pas eu au Maroc. Ma vie ici maintenant n’est pas comme je l’imaginais, ma vie était plus simple et sereine au Maroc, mais je suis ici pour mon enfant. J’ai l’espoir qu’il puisse avoir les libertés et l’éducation que je n’ai pas pu avoir.”

NL: “Mijn naam is Lyla, ik ben geboren in 1984 en ik ben nu drie jaar in België. Ik heb mij bij mijn man vervoegd en mijn kind is in België geboren. Door een bureaucratische fout is mijn man zijn papieren kwijtgeraakt, dus kon ik mezelf en mijn kind hier niet regulariseren. We hebben een rechtszaak aangespannen om ons te regulariseren, maar de juridische kosten zijn duur.

Ik werkte een beetje als huishoudster, we vinden werk via via. Het werk kost tien euro per dag, maar het is niet regelmatig. Ik ben volledig afhankelijk van mijn man, die veel werkt, maar in het zwart. We kunnen een huur van zeshonderd euro per maand betalen, waar we met onze zoon wonen. Dankzij het feit dat we een huurcontract en een adres hebben, kunnen we een medische kaart krijgen om onze zoon te kunnen behandelen.

Wij verwachten niet veel meer van het leven, alleen dat ik in vrede en veiligheid kan leven, dat mijn kind naar school kan gaan, dat hij hier kan opgroeien en kansen krijg die ik in Marokko niet heb gehad. Mijn leven hier is nu niet zoals ik het me had voorgesteld, mijn leven was eenvoudiger en serener in Marokko, maar ik ben hier voor mijn kind. Ik hoop dat hij de vrijheden en het onderwijs kan krijgen die ik niet kon krijgen.”

FR: “Je m’appelle Salima. Je suis en Belgique depuis 6 ans, je suis venu avec des faux documents depuis la France. Pourquoi quitter le Maroc? Le Maroc c’est la misère. Mes frères vivent ici, à Anvers. J’ai trouvé du travail pour faire le ménage chez les gens, je gagne 10 ou 15 euros par jour. Je prépare aussi à manger, j’aime beaucoup cuisiner. Au Maroc je travaillais dans une boulangerie et comme cuisinière. Mon frère a un snack, je travaille aussi chez lui mais il ne peut pas me donner un contrat légal. La seule solution qu’ils nous proposent c’est de retourner au Maroc et faire la demande de régularisation depuis le Maroc, mais la plupart des demandes sont refusées, et ça coûte de l’argent, quand tu n’es jamais sûr que ça va marcher.”

NL:“Mijn naam is Salima. Ik ben al 6 jaar in België, ik kwam met valse papieren uit Frankrijk. Waarom heb ik Marokko verlaten? Marokko is ellende. Mijn broers wonen hier, in Antwerpen. Ik vond een baan als schoonmaker, ik verdien 10 of 15 euro per dag. Ik maak ook eten klaar, ik hou veel van koken. In Marokko werkte ik in een bakkerij en als kok. Mijn broer heeft een snackbar en daar werk ik ook, maar hij kan me geen  wettig contract geven. De enige oplossing die ze ons bieden is om terug te gaan naar Marokko en daar regularisatie aan te vragen, maar de meeste aanvragen worden geweigerd, en het kost geld, terwijl je nooit zeker weet of het zal werken.”