Na de gesprekken over racisme afgelopen zomer, beloofde het VUB Equality Team meer concrete actie tegen discriminatie. Die komen er nu in de vorm van het Equality Atelier, een reeks aan evenementen die de universiteit inclusiever moeten maken. De Moeial nam deel aan de drie eerste (online) activiteiten.
Tekst: Justine Demeulenaere, Felien Dekorte en Nena Langloh
Beeld: Andreas Lorrain
Doel nummer één van het Equality Atelier en hun evenementen? “Zowel studenten, personeelsleden als alumni sterker engageren om bij te dragen tot een meer inclusieve universiteit en maatschappij”, luidt het persbericht. Maar wat houdt dat in?
Lessenreeks over anti-racisme
Het eerste grote nieuws kwam er op 6 november: niemand minder dan schrijfster en opiniemaakster Dalilla Hermans kondigde op haar socials aan dat VUB’ers binnenkort een door haar gegeven lessenreeks over anti-racisme zouden kunnen volgen. Het gaat om een vijftal lessen die van start gaan in de lente van 2021 en die je vanaf volgend academiejaar voor credits zal kunnen volgen. Op 12 november kon de VUB-gemeenschap online in gesprek gaan met Hermans om zo mee de lesseninhoud te bepalen. De schrijfster stelde telkens twee invalshoeken van een onderwerp voor, waar deelnemers tussen konden kiezen.
Als resultaat zal de lessenreeks thema’s behandelen zoals een safe space voor studenten om hun ervaringen te delen, representatie, cultural appropriation en intercultural discrimination. Verder wil Hermans ook werken met een gastlezer om het over institutioneel racisme te hebben en komt er een workshop over activisme. De lessen zijn voor alle VUB-studenten en zullen eventueel zelfs opengesteld worden voor andere universiteiten.
Diversiteit (nog geen) troef in VUB-curricula
Een tweede online sessie behandelde diversiteit in de VUB-curricula. Projectonderzoekster Christil Asamoah deelde de bevindingen van haar onderzoek naar diversiteit in de opleidingen Politieke Wetenschappen, Sociologie, Communicatiewetenschappen, Filosofie, Revalidatiewetenschappen en Kinesitherapie en Toegepaste Taalkunde.
Voor het onderzoek voerde Asamoah een documentanalyse uit van de verschillende opleidingsonderdelen, interviewde ze studenten en docenten, en was ze bij de gesprekken over racisme. De focus lag voornamelijk op gender en etniciteit, en in mindere mate op seksuele oriëntatie. Haar project was een van de doelstellingen van het Gelijkheidsactieplan en liep van oktober 2019 tot november 2020.
“Met een gebrek aan diversiteit in het curriculum blijft het idee bestaan dat de dominante, Westerse kennis superieur en universeel toepasbaar is.”
Projectonderzoekster Christil Asamoah
Waarom is diversiteit in het curriculum zo belangrijk? De huidige curricula bevatten dominante academische perspectieven die gefocust zijn op Westerse en Eurocentrische kennis. Een gebrek aan diversiteit in de curricula, leermaterialen en lesgevers kan zowel psychologische, onderwijskundige, wetenschappelijke als sociale gevolgen hebben. “Zo houdt de universiteit stereotyperende en eenzijdige interpretaties in stand en blijft het idee bestaan dat de dominante, Westerse kennis superieur en universeel toepasbaar is”, aldus Asamoah.
Wat blijkt? De meeste VUB-curricula hebben wél aandacht voor gender en vrouwelijke stemmen, maar etniciteit, niet-westerse stemmen en LGBTQIA+-onderwerpen komen nauwelijks aan bod. De meeste lesgevers noemden diversiteit een moeilijk te vatten begrip en gaven aan het een moeilijke taak te vinden hun curriculum te diversifiëren vanwege hun gebrek aan kennis en expertise hierover. Wel lijken ze overtuigd van het belang; zo meent een docent dat “diversifiëren op iedere universiteit belangrijk is, maar vooral op de VUB net omdat we mogelijk de verbinding kunnen kwijtraken met bepaalde studenten.”
“Wanneer je zelf de problemen niet ervaart, is het vaak moeilijk om te begrijpen waarom deze discussie zo noodzakelijk is.”
Alumnus Olivier Tshinkobo
Na de presentatie van de resultaten ging Asamoah in gesprek met Latifah Abdou, VUB-studente en oprichtster van het platform #WeDecolonizeVUB, over verdere stappen richting de dekolonisatie van de universiteit. Docenten kregen ook concreet advies om mee aan de slag te gaan. Zo kunnen lesgevers diversiteit in het curriculum opnemen door bijvoorbeeld gastlezingen, reflectie en dialoog in de lessen, het gebruiken van niet-westerse bronnen, studentenevaluaties en aanbevelingen van experts te volgen.
Lancering van het VUB Equality Network
Ten slotte was de Moeial aanwezig op de lancering van het nieuwe VUB Equality Network (VEN) op 26 november. Het netwerk wordt beschreven als een manier om “groepen, organisaties en andere VUB’ers die werken rond gelijkheid en inclusie een uitwisselingsplatform, praktische ondersteuning en een podium te geven om hen te verbinden en te versterken.”
Zowel organisaties als individuen kunnen lid worden van het VEN. Vorige donderdag waren RHEA (expertisecentrum voor Gender, Diversiteit en Intersectionaliteit op de VUB, red.), de Fatima Mernissi leerstoel, BIRMM (Brussels Interdisciplinary Research centre on Migration and Minorities, red.), BCUS (Brussels Centre for Urban Studies, red.), Cosmopolis (Centre for Urban Research, red.), #WeDecolonizeVUB (project voor dekolonisatie en anti-racisme op de VUB, red.), studentenvereniging MixOmnia, ASCOM (de VUB African Student Community, red.), alumnus Olivier Tshinkobo en de Studentenraad aanwezig. De verschillende organisaties kregen de kans om te discussiëren over welke problemen ze ervaren en wat ze van het netwerk verwachten.
“Het grootste obstakel is mensen betrekken bij wat we doen”, vertelde Tshinkobo. “Wanneer je zelf de problemen niet ervaart, is het vaak moeilijk om te begrijpen waarom deze discussie zo noodzakelijk is.” Ook Ange van #WeDecolonizeVUB haalde onwetendheid aan als een hindernis: “Studenten van kleur moeten constant uitleg geven aan anderen over onze ervaringen.”
“Andere studentenorganisaties hebben meer ervaring, meer sponsors en meer informatie.”
studente Inas (MixOmnia)
De meeste organisaties zijn nog relatief jong en ook dat zorgt voor problemen. “Andere studentenorganisaties hebben meer ervaring, meer sponsors en meer informatie”, legde Inas van MixOmnia uit. “Wij moeten alles alleen doen, maar stuiten vaak op onbegrip.” Chantelle van ASCOM trad haar bij: “Een groot probleem is toegang tot informatie. Veel documenten die we nodig hebben zijn bijvoorbeeld enkel beschikbaar in het Nederlands.”
Het Equality Network is een manier om de doelen van de organisaties op de agenda te zetten. Verder zou het netwerk ook kunnen helpen om de organisaties een platform en meer middelen te geven. Een laatste thema dat vaak aan bod kwam in het panelgesprek was verbondenheid tussen de verschillende groepen. Samen kunnen ze een grotere impact hebben en beter gehoord worden.
Verandering aan de horizon?
Maandagavond 30 november om 20 uur volgt er nog een hommage aan Fatima Mernissi. De sociologe en schrijfster speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling van feminisme in de moslimwereld. Wie zich nog wil inschrijven, kan dat doen via deze link.
Met deze evenementen toont de VUB geluisterd te hebben naar de studenten die deelnamen aan de gesprekken over racisme. Dat werd geapprecieerd, want de eerste evenementen telden telkens een veertig- tot vijftigtal deelnemers. Er lijkt verandering aan te komen, al is het natuurlijk nog even afwachten naar de uitwerking.
0 Comment