Zelfs voor de meest rockaversieve jongeren heeft Pink Floyd nauwelijks een introductie nodig. Maar zelfs legendes worden soms te vaak als een evidentie gezien. In een discografie vol giganten als The Dark Side of the Moon en The Wall, geraken andere albums wel eens verloren onder die mythe. Vandaag kijken we naar het misschien wat ondergewaardeerde album Animals van de Britse band.
Door Sam Nassiri
Voor 1977, het releasejaar van Animals, had Pink Floyd in een waas van lofzang voor hun vorige twee albums vertoefd. The Dark Side of the Moon en Wish You Were Here waren twee van de meest geprezen platen van dat decennium. Daar kwamen ze echter niet zonder kleerscheuren uit.
Ondanks het feit dat die laatste een emotioneel en krachtig eerbetoon was aan mede-oprichter Syd Barrett, wiens mentale gezondheid na de band verlaten te hebben in 1968 alsmaar achteruit ging, begon er zich een machtsstrijd uit te vouwen. Bassist en tekstenschrijver Roger Waters trok stilaan het creatieve laken naar zich toe en liet daarmee gitarist David Gilmour, drummer Nick Mason en toetsenist Richard Wright wat in de kou staan. Animals is dan ook een beetje een raar beest – pun intended –; een stuk politieker dan vorige twee albums en een stuk abstracter dan wat zou komen.
De cover verraadt eigenlijk al een beetje het verhaal van Animals: met een opblaasbaar varken – die ze voor de foto trouwens echt boven Battersea Power Station gehangen hebben – zwevend boven een doordeweekse Britse fabriek. Pink Floyd liet zich inspireren door George Orwell’s klassieker Animal Farm. We beluisteren het album dan ook gewoon vanuit het perspectief van protagonisten Dogs, Pigs en Sheep, met het tweedelige Pigs on the Wing dat de plaat bookend.
Op het eerste zicht lijkt Dogs nog een brave affaire met zijn akoestische intro, maar geleidelijk ontplooit het nummer tot iets episch door de steeds veranderende structuur en kleurrijke synths. Masons drumwerk is altijd al minimalistisch en bescheiden geweest, maar zijn drums hier toveren Gilmours gitaar om tot een ware diva. Ergens halverwege het nummer, wanneer het hek helemaal van de dam is, zorgen de strofes ‘And when you lose control / you’ll reap the harvest you have sown’ voor het eerste van vele kippenvelmomenten. En dan moet dat einde nog komen.
Zeggen dat een nummer getiteld Pigs over corrupte politici gaat, zou even subtiel zijn als een hamer tegen het gezicht, maar toch is het zo. In de teksten mag de nuance dan wel ontbreken, die komt in de instrumentatie terug dankzij de gladde maar standvaste baslijn van Waters en het sterk samenspel tussen hem en Gilmour. De thematiek even terzijde gelaten, worden de versen ‘Big man, pig man / Haha, charade you are!’ gebracht met zo’n bijtend zuur in de stem van Waters dat het moeilijk is niet spontaan mee te lachen.
Sheep is een intens manifest over de gevaren van blindelings gehoorzamen aan autoriteit; over leven met oogkleppen op. Een anticiperende baslijn waar de galmende synths rond dansen maakt van het nummer in eerste instantie nog iets afwachtend, maar vanaf de strofen ‘Harmlessly passing your time in the grassland away / Only dimly aware of a certain unease in the air’ barst het nummer uit zijn voegen. Het schijnt allemaal echter voor niets te zijn geweest, want op het einde van het nummer horen we de schapen gewoon nog gezapig verder blaten, zich nergens van bewust.
Tenslotte omarmt Pigs on the Wing de kern van het album op warme wijze. Het is een oersimpel akoestisch vignette waar Waters tedere wijsheid vindt in hopeloosheid. ‘And any fool knows a dog needs a home / A shelter from pigs on the wing’ zijn lyrics die tot de kern van de zaak komen: ook in een kille en onverschillige wereld is een leven dat we alleen leiden, geen volwaardig leven.
Animals is een politiek statement om ‘u’ tegen te zeggen. Pink Floyd gebruikt Orwells vernietigende kritiek op Stalinisme om het ongebreideld kapitalisme van Groot-Brittannië een spiegel voor te houden. De pijlen worden gericht op de zelfvoldane politici die maar al te graag met de vinger naar communisme wijzen, terwijl de ‘schapen’ in de straten van Londen even hard verhongeren als die in Moskou. Het verschi
l kan soms miniem zijn. Animals is een fascinerend en waterdicht stuk progressieve rock, dat altijd overtuigd is van zijn eigen gelijk maar ook donker durft te zijn. Het is het zwarte schaap van de Pink Floyd-discografie, in elke betekenis van dat woord.
0 Comment