Stop the c(o)unt! (Opinie)

pen met papier

Ding-dong, the witch is dead! Niet helemaal, maar deze tergend trage verkiezing, en de rollercoaster aan emoties die ons allen hier in België de namen van de vijftig staten van de VS deed onthouden, is eindelijk tot een conclusie gekomen.

door Sam Nassiri

Beeld: Marit Galle

De Democraten hadden zich deze verkiezing waarschijnlijk een stuk minder krap voorgesteld dan ze uiteindelijk geworden zijn. Ze kregen daarbij voor de tweede keer op rij een belangrijke boodschap: Trumpisme is nog lang niet dood en begraven, integendeel. Voor velen zal de “stop the count!”-hashtag een raison d’être vormen de komende jaren. Maar de Democraten kunnen aan de andere kant dankbaar zijn voor het werk dat jonge en diverse activisten de voorbije maanden hebben geleverd hebben, no thanks to them

Ik vraag mij af wat de “crisis van de democratie”-politicologen te zeggen hebben op de historisch hoge verkiezingsopkomst om te verhinderen dat de Amerikaanse democratie verder afbrokkelt. Zien we daadwerkelijk een crisis of hebben kiezers in 2016 hun democratie gewoon als te vanzelfsprekend beschouwd? 

Uit statistieken blijkt dat de kiezersregistratie werkelijk de lucht ingeschoten is na de protesten in de nasleep van de moord op de zwarte Amerikaan George Floyd. Black Lives Matter heeft duidelijk gesproken. Dat Georgia voor de eerste keer in bijna dertig jaar nog maar in de buurt gekomen is van een blauwe kleur, is het resultaat van het onvermoeibare werk van onder anderen voormalig kandidaat-gouverneur Stacey Abrams. Zij wist een gigantische actie op been te krijgen waardoor honderdduizenden nieuwe kiezers zich registreerden. 

Ironisch genoeg waren het voornamelijk die nieuwe zwarte kiezers, wiens stem decennialang systemisch onderdrukt werd, die de nagel in de electorale doodkist van Trump hamerden. Ilhan Omar, de nieuwe superster-volksvertegenwoordigster met Somalische afkomst, keek Trumps jarenlange seksistische en islamofobe bedreigingen recht in het gezicht en zorgde zowat eigenhandig voor een recorduitkomst in haar thuisstaat Minnesota, die belangrijk was voor de winst van Biden. Hetzelfde geldt voor volksvertegenwoordigster en moslima Rashida Tlaib uit Michigan, wiens hoofdplaats, Detroit, nog een stuk crucialer was. 

“Bidens strategie om de gematigde Republikein weg te halen uit het Make America Great Again-kamp is dubbel en dik gefaald.”

Drie keer raden welke steden Trump al benoemde als de oorzaken van de “massieve verkiezingscorruptie” die hem zijn tweede termijn kostte? Dat het om steden gaat met een aanzienlijke zwarte gemeenschap die hem collectief de deur wezen, zal wel toeval zijn. En dan hebben we het nog niet gehad over progressieve lievelingen Alexandria Ocasio-Cortez en Bernie Sanders, die een passioneel vuur hebben aangewakkerd bij de jongere generatie, en haar lieten inzien dat de toekomst het wel degelijk waard is om voor te vechten. Ook de zo vaak vergeten First Nations, die in Arizona met een recordaantal mensen naar de stembus trokken, hebben de staat voor het eerst sinds 1996 blauw doen kleuren. 97 procent van de tienduizenden Navajo-stamleden duidde het bolletje met de naam Joe Biden aan. 

Het is geen understatement om te stellen dat Joe Biden deze overwinning te danken heeft aan minderheden, en hij moet dat goed beseffen. Het zijn net die gemeenschappen die het meest lijden onder COVID-19. De Democraten staan ondertussen al jaren bij hen in het krijt. Tijd om de schuld terug te betalen. Zonder de inspanningen van de Black Lives Matter-beweging en talloze andere organisaties en activisten, groot en klein, zou de wereld er voor minderheden de komende jaren nog een stukje donkerder uitzien. Ook voor die mensen hier, in het zogezegd veel rooskleurigere West-Europa, zal dit toch voor ietwat opluchting zorgen, ondanks het vele werk dat nog geleverd moet worden. De racisten en homofoben, aangemoedigd door de fascistische retoriek van Trump en zijn kliekje, zullen hopelijk terug moeten kruipen in de donkere grot waar ze vandaan kwamen. “Out of sight” is echter niet “out of mind”: 2024 wordt oppassen.

Biden haalt de hoogste hoeveelheid stemmen ooit in de Amerikaanse verkiezingen, in het midden van een pandemie dan nog wel. Maar tweede op dat lijstje blijft Trump. Bidens strategie om de gematigde Republikein weg te halen uit het Make America Great Again-kamp is dubbel en dik gefaald. Meer Republikeinen stemden nu voor Trump dan vier jaar geleden. De gematigde Republikein bestaat niet. Politieke opiniemakers en experten kwamen al vanaf de eerste minuut na de overwinning aanzetten met tweets (en binnenkort waarschijnlijk ook columns) over hoe de hand niet genoeg werd uitgereikt naar de MAGA-achterban, want in het filmpje waarmee Biden zijn kiezers bedankte voor het overhandigde mandaat waren leden van de LGBTQIA+-gemeenschap te zien.

Het is duidelijk dat de moslim-, homo- en nog tien andere soorten haat, die het Trump-presidentschap vier jaar lang aangedreven heeft, wel goedgepraat kunnen worden, zolang je maar de kaart van de “poor working class” trekt. Zolang je maar gelooft in de onvermijdelijkheid van de American Dream, is naastenliefde klaarblijkelijk bespreekbaar. Armoede is een groot probleem, maar met een krap loon koop je nog geen MAGA-hoed of andere Made in China-merchandise. De arme bevolking in New York of Philadelphia haat Trump even hard als de entertainment-elite in Hollywood.

Of ze Trump stampend en schreeuwend uit dat Witte Huis zullen moeten sleuren, valt nog te zien, maar mijn inschatting staan nu ongeveer op 40-60. Biden is verre van een perfecte kandidaat. Integendeel, de lijst van kritieken is ellenlang en gerechtvaardigd. Ook met Kamala Harris, de eerste vrouwelijke vicepresident van kleur, zal onder andere de trans gemeenschap het niet zo nauw hebben. Maar we kunnen het voor even als iets goeds beschouwen dat we de komende jaren op zijn minst niet hoeven te aanschouwen hoe Trump de fundamenten van de Westerse democratie in brand steekt en dat de bescherming van minderheden vandaag iets zekerder is dan het gisteren was. Ook hier, want injustice anywhere is a threat to justice everywhere. Noem het naïviteit, maar terwijl Trump de vijf fases van rouwverwerking doorloopt, lijkt er voor het eerst in lange tijd een klein beetje licht aan het einde van de tunnel te zijn.

“De hoeveelheid aan wake up calls die de Democratische partij nodig heeft, begint alarmerend te worden.”

Toch is ook niet alles koek en ei aan de linkerkant – of wat je in de VS “links” kan noemen. Progressief volksvertegenwoordigster Alexandria Ocasio-Cortez is sceptisch. De partijtop zoekt nog steeds koortsachtig naar die gematigde kiezer en schuwt elke opschuiving naar links als de pest. Maar net daar ligt de toekomst. Het zijn niet de oude of gematigde kiezers die Biden in het Witte Huis kregen, maar de jonge en diverse. De held van de millennialgeneratie, Bernie Sanders, wist nog nooit zoveel jongeren achter zich te krijgen met doodnormale suggesties als gratis hoger onderwijs, universele ziekteverzekering of stel je voor; een verbod op het onvoorwaardelijk rondlopen met een automatisch vuurwapen. En hoewel Sanders het niet haalde van Biden, is het duidelijk dat de toekomst daar ligt. Ook nu is zo goed als elke kandidaat-volksvertegenwoordiger die campagne voerde en nog maar de woorden “Medicare for All” uitsprak, verkozen. En close was het niet. 

De vijandigheid tegenover alles dat nog maar progressief klinkt, blijft binnen de Democratische partij echter groot, en het is verbijsterend hoe hard ze zichzelf daarmee in de voet schiet. De hoeveelheid aan wake up calls die de partij nodig heeft, begint alarmerend te worden. Hoe lang de waanbeelden de Democraten nog zoet zullen houden is niet duidelijk, maar als ze niet snel wakker worden, zal die wake up call minder zacht zijn dan een Donald Trump. 

0 Comment