Dinsdag ontstond commotie over een omslagfoto die de VUB op haar sociale mediakanalen plaatste voor ‘Black Out Tuesday’. Toen negatieve reacties zich opstapelden onder het bericht werd de foto snel verwijderd en een paar uur later excuseerde de VUB zich ook officieel via Facebook.
Op 25 mei kwam George Floyd, een man van Afro-Amerikaanse origine, om het leven bij een gewelddadige arrestatie in de stad Minneapolis. Gezien de lange geschiedenis buitensporig politiegeweld tegenover ongewapende zwarte mensen in de Verenigde Staten, vormde zijn overlijden de aanleiding voor een storm van protest die institutioneel racisme aanklaagt. Op sociale media kwam er wereldwijde reactie op de moord op Floyd, wat leidde tot de actie #BlackOutTuesday. De bedoeling hiervan was om op dinsdag 2 juni enkel berichten in het kader van de Black Lives Matter-beweging (BLM) zouden worden gepost. Honderdduizenden personen, organisaties en bedrijven gaven gevolg aan deze oproep middels het posten van zwarte vierkanten, al dan niet voorzien van tekst. Op die manier maakten zij van hun bereik op sociale media gebruik om bewustmaking en informatie te verspreiden.
Ook de VUB veranderde op 2 juni naar aanleiding van Black Out Tuesday haar Facebook en Twitter-omslagfoto met de boodschap ‘Welcome back’, (die bedoeld was om de studenten te verwelkomen na de Coronamaatregelen) naar ‘Welcome b(l)ack’, voorzien van de hashtags #BLM en #BlackOutTuesday. Al snel regende het negatieve reacties, zowel op Facebook als op Twitter en minder dan een uur later werden de omslagfoto’s zonder enige commentaar verwijderd. Inmiddels excuseerde de VUB zich in een officiële reactie.
Na een uur werd de omslagfoto weer veranderd naar de vorige, met de boodschap ‘Welcome back’
In de commentaren werd erop gewezen dat de toon van de afbeelding ongepast was, en de hashtags #BLM en #BlackOutTuesday verkeerdelijk werden gebruikt. Het bericht bevatte immers geen relevante informatie over BLM, maar was slechts een licht aangepaste zwart-wit versie van de voorgaande omslagfoto. De indruk werd hierdoor gewekt dat de VUB niet helemaal doorhad wat Black Out Tuesday precies inhield, en in enkele reacties werd de universiteit er zelfs van beticht de Black Lives Matter-beweging te gebruiken als goedkope reclamestunt. Daarnaast plaatste VUB die dag ook andere niet-BLM-content op haar sociale media (onder andere over het goede verloop van de examens, n.v.d.r.), terwijl de bedoeling van de actie net was om dat één dag niet te doen.
Na omslagfoto krijgt ook nieuwe profielfoto het te verduren
Van zodra de omslagfoto online stond, regende het dan ook negatieve reacties, waarop de VUB de foto verwijderde. Aanvankelijk gaf de VUB geen commentaar, waar ook kritiek op kwam. De flater werd meteen in herinnering gebracht bij de nieuwe (vorige) omslagfoto en er werd een officiële reactie gevraagd.
Nadat de omslagfoto verwijderd werd, paste de VUB de profielfoto aan naar zwart-wit.
Nadat de omstreden omslagfoto verwijderd werd, plaatste de VUB een zwart-witversie van haar profielfoto. Deze vroeg (net als de vorige versie in kleur) aandacht voor de coronamaatregelen met de hashtag #SocialDistancing, maar in de beschrijving werden opnieuw de hashtags #BLM en #BlackOutTuesday gebruikt. Deze combinatie is echter ongelukkig omdat in de Verenigde Staten de term ‘social distance’ wordt gebruikt door de tegenstanders van de protesten in het kader van Black Lives Matter. Dit werd in de commentaren aangeklaagd. Ook in Brussel werd er aangeraden de betoging van 1 juni niet bij te wonen, niet enkel vanwege de coronamaatregelen, maar ook omdat het protest niet goedgekeurd werd door de politie. Dat baarde velen van de Afrikaanse gemeenschap zorgen omdat de kans op arrestatie daardoor heel hoog lag.
Gevraagd om een reactie zei VUB-woordvoerder Sicco Wittermans even na het weghalen van de omslagfoto: “Ondanks de goede bedoelingen van MarCom werd de omslagfoto door een enkeling als ongepast ervaren. Om de gemoederen niet op te laten oplopen, werd de foto weggehaald. MarCom ervaarde dit niet als ongepast, anders hadden ze dat niet gedaan.” Het feit dat de VUB de foto zonder commentaar of rechtzetting verwijderde, stootte veel mensen tegen de borst. Maar er zou geen verdere reactie meer komen. “Dit is de reactie”, zei Wittermans aanvankelijk aan de Moeial.
Later op de avond – vermoedelijk toen duidelijk werd dat de sociale mediastorm niet snel zou gaan liggen – reageerde de VUB alsnog via haar Facebookpagina: “Onze FB posts vandaag waren fout. Ze komen extra zwaar aan nu de pijn en het verdriet om dagelijks beleefd en geleefd racisme zo groot zijn. De VUB verontschuldigt zich, trekt hier lessen uit, en zal zelf structureel verder blijven werken aan een samenleving zonder racisme en met gelijke kansen voor iedereen.” De hashtags #BLM en #BlackOutTuesday bleven wel staan onder de zwart-wit profielfoto met #SocialDistance.
Het is niet de eerste keer dat de VUB in opspraak komt door onhandige acties rond actuele sociale thema’s. Zo deelde ze vorig jaar een gesponsorde foto op sociale media om een infodag te promoten met het bijschrift ‘Bij ons is #metoo niet langer een issue. En zo hoort het ook. Welkom aan de VUB!’. Een post die ook niet in goede aarde viel bij het publiek op sociale media omdat het de foute indruk zou geven dat het probleem met #metoo, zoals seksisme en seksuele intimidatie, onbestaande zou zijn op de VUB en er dus niet meer aan gewerkt zou moeten worden.
Het is niet de eerste keer dat de VUB in opspraak komt door onhandige acties rond actuele sociale thema’s. (Gesponsord bericht uit maart 2019)
Dat de VUB zich als een van de weinige universiteiten bij de actie probeerde aan te sluiten, is waarschijnlijk met de beste bedoelingen. Dat ze zich ook publiek excuseert voor de ongepaste post, is een eerste stap in de goede richting en werd ook grotendeels geapprecieerd op sociale media. Dat de foto eerst gepubliceerd moest worden voor de VUB het probleem ervan inzag (en dat een deel van het probleem, de zwart-wit profielfoto met foute hashtags gewoon bleef staan), toont wel aan dat er op de communicatiedienst nog werk aan de winkel is.
Update 9 juni 2020: Ondertussen lanceerde de VUB bij monde van rector Caroline Pauwels een dialoog over racisme en discriminatie
0 Comment