Een brug over de Berlijnse muur van Noord- en Zuid-België

De VUB en ULB slaan de handen in elkaar voor een nieuw innovatiecentrum op de scheidingslijn van beide zusteruniversiteiten. Het moet een plek worden waar studenten kunnen vertoeven en genieten van de laatste technologieën. Om de kosten te drukken en om het geheel innovatief te houden gaan beide universiteiten op zoek naar partners in de private sector.

Het Learning and Innovation Center wordt gebouwd met geld van Beliris, de samenwerkingscommissie van de federale overheid en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest die bouw-, renovatie- en restauratieprojecten in Brussel realiseert. Beliris is de bouwheer van het project en zal het zelfvoorzienend gebouw, gerealiseerd met duurzame materialen, na constructie afleveren. De invulling zal gebeuren door de VUB en ULB. Annick Faveere is projectleider van het LIC en wordt in het teken van de samenwerking momenteel verloond door beide universiteiten. Zij droomt luidop van een bruisend knooppunt tussen beide campussen waar studenten kunnen studeren, groepswerk organiseren of gewoon gaan ontspannen. Faveere: “Er loopt nu een project om te kijken wat we daar willen verwezenlijken. We praten bijvoorbeeld over ‘active classrooms’, daarbij zitten studenten aan werktafels die elk beschikken over een scherm waar de prof allerlei zaken naar kan doorsturen en waarmee de studenten op hun beurt zaken naar de prof kunnen terugsturen. Er gaan ook kleine ‘recording studios’ zijn voor studenten en eventueel proffen om zelf opnames te maken voor een thesis, groepswerk of onderzoek. We onderzoeken ook met welk systeem studenten zalen kunnen reserveren of dat de mogelijkheid bestaat om er bijvoorbeeld ‘hackathons’ te organiseren. Het is ook een gebouw waar studenten gewoon kunnen gaan ‘vertoeven’. Ze kunnen er gaan hangen, zitten of zelfs slapen als ze willen. Studenten gaan vandaag de dag ergens op de VUB ‘squatten’ tussen twee lessen door, daar waar ze een plekje kunnen vinden, maar dat nieuwe gebouw zal daar echt voor bestemd zijn. Het is bijvoorbeeld de bedoeling dat er een ‘learning café’ komt waar studenten gewoon iets kunnen gaan drinken.”

In totaal zal er plaats zijn voor 1.000 personen waarvan 80% studenten, 10% professoren en 10% externen. Het LIC is dus voornamelijk bedoeld voor studenten, maar deze lijken nog maar weinig op de hoogte te zijn van de plannen om een nieuw innovatiecentrum te bouwen op campus. Volgens Faveere is het desalniettemin de bedoeling studenten meer te betrekken in het project om te weten te komen wat hun noden en wensen zijn. “Om over die invulling te praten zijn studenten wel al uitgenodigd geweest, maar ze zijn nog niet veel aanwezig geweest in het dossier, omdat de vergaderingen misschien niet altijd passen voor hen. Ik wil studenten nu nog meer betrekken bij de beslissingen van de concrete invulling. Ik wil weten wat hun noden zijn en daarvoor wil ik verder samenwerken met de Studentenraad. De voorzitter van de Studentenraad mag dus iemand afvaardigen die betrokken wordt bij het project”, aldus Faveere. Het LIC zou ruimere openingsuren moeten krijgen dan die van de huidige studieplekken zoals de bibliotheek of het StudieBegeleidingsCentrum. Zo zal het mogelijk zijn om ook nog op een druilerige zaterdagnamiddag verder te komen werken aan je thesis of groepswerk. Faveere: “Een eerste insteek is dat het LIC open zou zijn van maandag tot zaterdag, van acht uur ’s ochtends tot tien uur ’s avonds. Dat zijn vrij lange openingsuren en er zouden ook aanpassingen kunnen gebeuren zodat het bijvoorbeeld tijdens de blokperiodes langer open blijft en dat je er dan ook op zondag kan gaan studeren.”

Een brug over de communautaire muur

Het Learning and Innovation Center zal de eerste fysieke visualisering worden van de samenwerking tussen de VUB en ULB. De locatie heeft dan ook een symbolische waarde. Toen de VUB werd opgericht in 1970 wilde men initieel een tweetalige campus behouden met de moederuniversiteit, ULB, maar dat werd snel door een meerderheid verworpen omwille van de toenmalige communautaire spanningen. Een plan werd ontworpen waarin de universiteiten elkaar symbolisch de rug toe keerden met een hoge scheidingswal tussen beide campussen. Het hoge talud tussen beide campussen werd destijds spottend ‘de Berlijnse muur van Noord- en Zuid-België’ genoemd. De realisatie van het LIC vergelijken met de val van de muur is wat voorbarig, desalniettemin zou het centrum wel voor een eerste fysieke verbinding moeten zorgen tussen beide campussen. Faveere: “De VUB en ULB zijn nu aan het kijken hoe ze de twee campussen in dit hoefijzer nog meer kunnen integreren. Zo zijn er gesprekken over hoe de faciliteiten op deze grote campus kunnen worden geoptimaliseerd. Er wordt bijvoorbeeld gekeken dat wanneer het restaurant wordt vernieuwd, dat zou gebeuren met een visie van medegebruik. Zo zouden beide universiteiten een andere soort kantines kunnen aanbieden. Op de ULB campus aan de pleinlaan komt een nieuw gebouw E voor de ingenieurs, de VUB zal daar een aantal vierkante meters van gebruiken. Meer en meer zie je dat er weer een link zal zijn en dat er meer open gedacht moet worden over die infrastructuur. Er zal meer worden gedacht in een gezamenlijk ‘Pleinlaan-principe’ in plaats van alles voor VUB en ULB apart.” Om de verbinding tussen beide campussen compleet te maken zullen deels de muren van de onderste verdiepingen van gebouw F tegen de grond gaan. Dat zal zorgen voor een doorgang van de esplanade ter hoogte van het VUB restaurant naar het LIC via een brede passerelle van 14 meter breed en 7 meter hoog.

Al deze renovatiewerken en high-tech installaties die het leven van de student makkelijker moeten maken zijn jammer genoeg niet gratis. Om het project te financieren worden verschillende geldbronnen aangeboord. De kost van het gebouw, zo’n 21 miljoen, wordt gesubsidieerd door Beliris. Voor de inrichting zullen de VUB en ULB elk vier miljoen euro moeten vinden. Dat gaat dan over de aankoop van softwarelicenties tot verlichting. Om de kosten te drukken zullen de universiteiten zo veel mogelijk proberen werken met partners in de private sector. Faveere: “De fondsen voor het LIC zijn gereserveerd dus we kunnen sowieso verder met het project, maar we hopen wel dat we uiteindelijk niet alles zelf zullen moeten betalen. Partners zouden zo een deel kunnen contribueren in de kosten waarvoor zij in ruil een aantal keer faciliteiten in het LIC, zoals bijvoorbeeld het auditorium of project rooms, mogen gebruiken of dat ze het LIC gebruiken als demoruimte. De ambitie is nog steeds om acht miljoen euro aan fondsen te vinden zodat we zelf niet moeten tussenkomen.” Zo zal Lotto drie keer 150.000 euro investeren in de verschillende studies van het project. Maar ook voor de implementatie van de verschillende technologieën wordt er gekeken naar de private sector om te investeren in het nieuwe innovatiecentrum. “Als we van het LIC iets innovatief willen maken moeten we samenwerken met experten. We zouden bijvoorbeeld graag een partner hebben in termen van connectiviteit om het netwerk te organiseren in het centrum. De grote spelers Proximus en Telenet zijn geïnteresseerd en ook met CommScope zijn al gesprekken geweest. Zij zijn geïnteresseerd omdat het LIC een ‘living demo environment’ zou kunnen zijn waar ze hun klanten kunnen tonen hoe studenten omgaan met hun producten. Barco is een interessante partner wat betreft de digitalisering van onderwijs. Belangrijk is dat het ons ten goede komt.”

Als alles volgens plan verloopt zullen studenten in 2022 kunnen gaan vertoeven in het nieuwe Learning and Innovation Center van de VUB. Dat deadline voor de VUB een rekbaar begrip is uit zich bij het vernieuwde zwembad of het nieuwe XY-complex die meermaals hun termijn verstreken. Volgens Faveere is het nu anders, ditmaal is het namelijk niet de VUB die de leiding neemt. “Of we de deadline zullen halen is natuurlijk koffiedik kijken, maar Beliris doet niets anders dan bouwprojecten trekken. Normaal is de VUB zelf bouwheer, maar nu zal dat dus door iemand anders worden uitgevoerd. Beliris is zeer strikt als het aankomt op het uitvoeren van de verschillende procedures, ik zie niet meteen een reden waarom de bouw niet vlot zou verlopen. De planning is ook zeer ruim genomen. Ik heb daarnaast heel veel vertrouwen in de architecten, zij zijn echt toegewijd aan dit project.” Het project zal een aanvulling worden op de faciliteiten die de VUB vandaag aanbiedt en moet een plek worden waar studenten van beide universiteiten elkaar kunnen ontmoeten en gebruik kunnen maken van nieuwe technologieën. “Het is echt iets voor jullie”, besluit Faveere. “Het moet een plek worden waar studenten kunnen vertoeven, op de scheidingslijn van beide zusteruniversiteiten.”

Lees ook: Het legendarische studentenlabyrint van de VUB
Intrek studenten in nieuwbouwproject XY opnieuw uitgesteld