Ik ben voor absolute vrijheid van meningsuiting, zonder twijfel. En in het verlengde daarvan ben ik voor absolute persvrijheid en de vrijheid van eenieder om te zeggen, schrijven, voelen en denken wat hij of zij wil. Maar deze overtuiging gaat gepaard met een paar tegenstrijdige kanttekeningen. Absolute vrijheid van meningsuiting bestaat niet. De volstrekte gelijkheid om naar believen te verkondigen wat je wil zal nooit bestaan. Er zullen steeds vastgeroeste waarden zijn die luider kunnen roepen dan de averechtse inzichten die er tegenin willen gaan. We zijn niet gelijk. En dat zullen we ook nooit zijn. Dus onze meningsuiting evenmin.
Toen de decaan van de faculteit Economische en Sociale Wetenschappen op het Solvay Galabal een “grap” maakte over de maagdelijkheid van één van zijn eerstejaarsstudenten, betwijfel ik of hierna meteen ook een platform werd aangeboden aan de betrokken studente om met dezelfde luidspreker de decaan van repliek te dienen. In hoeverre weegt de mening, het tegenwoord van een verontwaardigde student op tegen een misplaatste grap van een hoger aangeschreven academicus? We zijn vrij om al onze ongezouten meningen in grote aantallen in een zwarte, gapende put van onopmerkzaamheid te gooien (of noemen we dit het meldpunt tegenwoordig?) Bedankt.
Absolute vrijheid van meningsuiting bestaat niet en zal nooit bestaan. Het is wél de ideale uitvlucht voor grote meneren en mevrouwen met stalen borst om er zich na luide opvallende en destructieve opmerkingen achter te verschuilen. Of moeten we het zien in een context? Nog meer holle woorden die misbruikt worden om de meest foute situaties enigszins recht te trekken. De context kan een situatie als deze alleen maar erger maken. De context van honderden studenten en personeelsleden dinerend op wat een vrolijk feest zou moeten zijn, de context van een jaarlijkse traditie van de speech van de decaan waar steevast wordt gelachen met alles en iedereen (inclusief studenten), de context van ‘ik wist niet dat het zo hard zou aankomen’. Bespaar me de context, het is zo al erg genoeg.
We hebben nood aan ‘checks and balances’ , althans dat is waar de rector het toch zo vaak over heeft. Dat is dan ook wat wij hebben gedaan. Het is onaanvaardbaar dat leidinggevenden in hoge functies uitspraken doen die een klimaat van objectivering en seksualisering van jonge vrouwen ondersteunen, ‘check’. Door de materie open en bloot op tafel te leggen willen wij graag weerstand bieden en de uitspraak aan de andere zijde van de schaal ‘balanceren’, ‘check’. Ziezo, onze ‘checks and balances’. Noem ons dan maar moraalridders. Zolang we het zwaard kunnen trekken om humanistische en vrijzinnige normen en waarden te verdedigen, aanvaard ik dat als een compliment. Liever een ridder van de moraal dan een autoritaire koning in een ivoren toren van academische onschendbaarheid. En ja, wij kennen de effecten en weerslag van woorden wél. Elke editie opnieuw maken de schrijvers van de Moeial gebruik van de onuitputbare kracht van het geschreven woord. De zwarte inkt in welomschreven vormen heeft al menig zaak verheven naar hogere sferen, terwijl de scherpe rand van het lettertype evenzeer de onderbuik van de maatschappij open wist te scheuren.
En ook bij de redactie, u gelooft het of niet, hebben wij zo onze tradities. Je komt bij de Moeial met een grote liefde en passie voor de VUB. Je wilt niets liever doen dan alle uithoeken van haar bestaan uitpluizen. En dat doe je dan ook. Je klopt op deuren, maar die blijven hoe langer hoe meer gesloten. Je gaat naar zoveel mogelijk feestjes, maar die worden hoe langer hoe grimmiger. Dan trap je de deuren in en ga je naar de feestjes gewoon als ongenodigde gast. Je ontdoet de universiteit van haar façade. En hoe langer hoe meer, word ook jij grimmiger. Het bloed in mijn kloppend vrijzinnig hart dat mij in de eerste plaats naar deze campus heeft gesleurd, maakt steeds vaker plaats voor gitzwarte adrenaline. Het naïeve geloof dat wij als universitairen aan de boeg staan van de ideale maatschappij wordt er met elke golf van donkere verhalen uitgeklopt totdat enkel nog de klaaglijke realiteit overblijft.
Maar zie het allemaal vooral in je eigen context.
0 Comment