Redelijk Eigenzinnig: Het nieuwe keuzevak aan de VUB

Hoe denk je zonder vooroordelen en dogma’s na over belangrijke, actuele maatschappelijke vraagstukken? Dat is waar het keuzevak Redelijk Eigenzinnig zich op toespitst. Vanaf dit academiejaar kunnen alle derde bachelor- en masterstudenten zich inschrijven voor dit nieuwe vak. Met dit voor Vlaanderen unieke vak, wil de VUB uitdrukkelijk haar humanistische waarden en het principe van vrij onderzoek in de verf zetten. Titularis Karl Verstrynge en onderwijsbegeleiders Linde Moriau en Sophie Withaeckx lichten de totstandkoming en inhoud van het vak toe.

“Een tijd terug al is een initiatief ontplooid vanuit voornamelijk Filosofie en Communicatiewetenschappen; dat is opgepikt door de rector die allicht met gelijkaardige ideeën speelde. Van het een is het ander gekomen.” vertelt Verstrynge. “Het idee dateert dus zeker al van een aantal jaren terug. Het heeft heel veel voeten in de aarde gehad om dit effectief gerealiseerd te krijgen. Het moet heel veel kanalen passeren: faculteits-, opleidingsraden, de Onderwijsraad, de Raad van Bestuur,…”

De opzet van het vak is dat het vooral zal bestaan uit lezingen en debatten waarbij ik in de eerste plaats vooral anderen aan het woord laat”, vertelt Verstrynge. Zo is de redactiechef van De Standaard uitgenodigd om een college te geven over het schrijven van opinieartikelen.  Een ander speerpunt is het feit dat de materie niet als droge theorie gebracht wordt binnen de veilige muren van de campus. Verschillende locaties in de stad worden aangesproken. “De reden dat we naar het centrum trekken is voornamelijk dat we graag de stad en haar bewoners betrekken bij haar activiteiten. Iedereen is dan ook welkom om de lezingen bij te wonen. De deuren staan wagenwijd open, we vragen enkel aan de mensen dat ze zich aanmelden zodat we een beeld hebben van het aantal te verwachten mensen.

De openingslezing zal gewoon plaatsvinden aan de VUB, maar daarna zwermt men uit naar onder andere de Erasmushogeschool, de Beursschouwburg en Ancienne Belgique. De samenwerking met de stad gaat verder dan enkel het openstellen van de colleges voor publiek op een externe locatie. Er is een nauwe samenwerking met Citizenne, een Brusselse organisatie die samenwerkt met andere organisaties en niet alleen cursussen organiseert, maar ook debatten, ateliers en uitstappen. “We proberen ook via cultuurhuizen en andere locaties waar veel mensen komen reclame te maken en de lezingen onder de aandacht te brengen.” vult Sophie Withaeckx aan.

Kort samengevat is het vak volledig in de lijn van de universiteit om kritisch nadenken te stimuleren. Dat hele studies op dit principe gebaseerd zijn maakt Karl Verstrynge niet uit. “Er is nooit genoeg aan een kritisch gehalte. Je moet kritisch genoeg in het leven staan, maar je moet dat ook op een geïnformeerde manier doen. Ik bedoel, kritiek is één zaak. Het is de formele kwestie dat je kritisch staat ten opzichte van alles wat je hoort, ziet en doet. Maar tegelijkertijd willen wij ook dat dit vak moet informeren. De lezingen zijn daar de input toe. Dat wil zeggen dat we aan de hand van hete hangijzers in de samenleving, oftewel de actualiteit, stof bieden voor reflectie én kritiek. VUB-studenten, anders waren ze hier niet, zijn bij uitstek kritische studenten.

Dit vak is toch, enfin, probeert toch uniek te zijn, omdat het studenten van verschillende disciplines bij elkaar brengt. Het vak is interdisciplinair, interfacultair en één van de verrijkingen is absoluut de kruisbestuiving tussen disciplines. Dat is ook uitdrukkelijk de bedoeling en de opzet van dit vak; namelijk dat studenten uit verschillende richtingen en verschillende wetenschappen met elkaar in contact komen om van gedachten te wisselen en kritisch te reflecteren.

Redelijk Eigenzinnig is geen blokvak, er zal geen eindexamen zijn. “We evalueren de studenten echt op hun activiteit, hun aanwezigheid en bijdrage”, vertelt Linde Moriau. “De studenten worden geactiveerd op verschillende manieren. Vooral door de opdrachten die ze krijgen, individueel of in groepsverband. We verlangen ook dat de studenten op basis van een lezing telkens een kritische vraag formuleren. Hoeveel inschrijvingen het nieuwe vak kan verwachten is nog volstrekt onduidelijk. Achter de schermen wordt onder andere met studiebegeleiders gesproken om te zorgen dat iedereen van het vak weet zodat zo veel studenten als mogelijk hun weg vinden naar het vak.

Wij hopen dat dit goed gevolg krijgt, dat VUB-studenten tonen dat ze VUB-studenten zijn. Ik kan dat niet anders zeggen.” besluit Verstrynge glunderend.