LUCA-studenten eisen kwaliteitsvol kunstonderwijs

Bij veel studenten én docenten zijn de maatregelen echter in het verkeerde keelgat geschoten. Docenten vrezen niet enkel voor hun toekomst, maar staan de studenten bij in hun bezorgdheden voor het behoud van kwaliteitsvol onderwijs. Het snijden in de budgetten gebeurde zonder aandacht voor de inhoud en kwaliteit van het kunstonderwijs, zo luiden de proteststemmen.

Studenten zijn niet van plan om vredig toe te kijken en lanceerden de groep Call for Action, met bijhorende petitie die oproept tot ‘transparantie, democratie en inhoud’. Inmiddels kreeg een aantal docenten reeds zonder blikken of blozen hun ontslagbrief.

Schuld bij de overheid

“Wij móéten wel besparen”, benadrukt Marleen Verlinden, directeur van het overkoepelende LUCA School of Arts. En dat is volgens haar geen beslissing van de instelling, maar van de overheid. Ze roept studenten dan ook op om ook tot dit inzicht te komen. Volgens Verlinden werd het docentenkorps in het verleden niet aangepast aan de dalende inschrijvingscijfers. Daardoor trad verlies op. “We proberen de afslanking te spreiden over een aantal jaren. Zo kan men het deficit compenseren”, aldus Verlinden. Daarenboven zijn de kosten van kunstscholen zodanig hoog, dat het verhoogde inschrijvingsgeld niet genoeg is om de besparingsmaatregelen te dekken.

Protesterende studenten beweren nochtans zich wel degelijk bewust te zijn van de noodzaak van besparingen. Echter, het bestuur kiest waarop bespaard wordt. Die beslissingen moeten genomen worden opdat de kwaliteit en inhoud van het onderwijs er niet onder lijden. Vast staat dat studenten in de huidige plannen atelierruimte zullen verliezen. Het bestuur ging hier voorbij aan het belang van atelierruimtes en bekwame docenten. Dit achten de studenten onontbeerlijk bij de ontplooiing van creatief talent. “De keuzes van de bezuinigingen waren puur gebaseerd op rendementsdenken”, zegt een actievoerder, “waarbij ook nog eens niet alle cijfers klopten.”

’85 procent van het budget gaat naar de docenten’

In een kunstschool staan de docenten sowieso dicht bij de studenten. Verlinden begrijpt de vele reacties op het onslag van enkele docenten dan ook. “85 procent van ons budget gaat echter al naar de docenten”, zegt ze. Volgens de directeur staan alle kunstopleidingen in Vlaanderen voor hetzelfde probleem. De opleiding Vrije Kunsten in Brussel heeft tot nog toe de meeste docenten overgehouden. “We beslissen samen met het opleidingshoofd van wie afscheid moet worden genomen. We ontslaan niet zomaar docenten. Je moet natuurlijk voeling hebben met de opleiding”, aldus Verlinden.

“Of er 85 procent van het budget naar docenten gaat, weet ik niet. Het lijkt me echter wel redelijk logisch, niet? Het is nota bene onderwijs”, zegt een actievoerder. De problemen zijn echter veel fundamenteler. Studenten hebben het gevoel dat de beslissingen achter hun rug werden genomen. Zonder enige voeling met kunst werden nadelige maatregelen genomen.

Ook daartoe roept de petitie op: dergelijke beslissingen moeten eerst met studenten worden besproken. Als docenten immers niet zelf over hun ontslag of uurverlies hadden verteld, zouden studenten in september plots verrast worden met veel minder docenten met minder uren. Studenten willen dat er meer rekening wordt gehouden met datgene wat er in de atelierruimtes gebeurt: “Praktijk gaat hand in hand met theorie. Beslissingen van bovenaf moeten zodoende gemaakt worden.”

De democratie is zoek

Actievoerders stellen zich de vraag in hoeverre deze beslissingen democratisch verliepen. Hoewel Verlinden vasthoudt aan haar standpunt dat studenten mee konden beslissen via de Studentenraad, blijft het gevoel leven dat noch studenten, noch docenten inspraak konden verlenen. “Pas nadat de berekeningen waren doorgevoerd en zelfs nadat een aantal docenten al hun ontslagbrief hadden gekregen, vond er een vergadering plaats waarop docenten de details van de keuzes te horen kregen”, vertelt een actievoerder.

Ondertussen was er overleg tussen actievoerders en de decaan, maar die stuurde hen telkens door naar de Studentenraad of de Permanente Onderwijscommissie (POC). Studenten hebben echter het gevoel dat beslissingen genadeloos gedicteerd werden. De decaan kon de twijfel over de ware medezeggenschap van de Studentenraad en de POC dus niet wegnemen. Deze laatste zou dit jaar al twee van de drie keer zijn afgelast.

Dat zorgt volgens actievoerders voor een wantrouwig klimaat. Ook het huidige systeem van de Studentenraad zou niet naar behoren werken. Er wordt een betere communicatie vanuit het bestuur geëist. “We hebben het recht te weten wat er de komende jaren met onze opleiding gebeurt. Het is onze toekomst.”

De besparingsmaatregelen worden momenteel wel opnieuw besproken. Protesterende studenten zijn daar blij mee, maar blijven ook alert. “We hopen dat men voor een betere balans kiest betreffende het behoud van docenten: bijvoorbeeld een gelijkere verdeling van uren in plaats van het ontslag van een docent. Dit zorgt voor het behoud van diversiteit en daarmee ook het behoud van kwaliteit.”