VUB en Basic Fit herstellen band

“We hebben hier ook virtuele spinning. Je kan dan door de Pyreneeën fietsen, bijvoorbeeld voor beginners. Heel tof.” Pyreneeën? Voor beginners? “Ja, maar dan door een vallei, hè.” In Basic Fit is sinds kort veel mogelijk. Zo veel zelfs, dat de multinational zich in de pps-constructie tot de VUB verhoudt als David tegen Goliath. En bijna was dat helemaal verkeerd gegaan.

De rondleiding had ons net naar de kleedkamers gebracht. Helemaal gerenoveerd. Tussen het douchend mannelijk naakt tonen drie heren in casual kledij de pissijnen. Ook gloednieuw. Er is een schermpje op de bovenkant van het urinoir geïnstalleerd, dat reclame voor Basic Fit afspeelt in uitstekende videokwaliteit. Ook de menselijke behoefte mag een ervaring zijn.

Markt in beweging

Er wordt dan ook heel wat geïnvesteerd in de clubs van Basic Fit op de campussen van Jette en Etterbeek. In de club in Jette alleen al voor zo’n 600.000 euro tijdens de laatste maanden. Aan de basis ligt een nieuwe investeerder: de Britse investeringsmaatschappij 3i, onder andere hoofdaandeelhouder van discountwinkel Action, nam in november 2013 een meerderheidsaandeel ter waarde van 154 miljoen euro.

Tim Spruytte, Marketingmanager van Basic Fit: “In het begin wilden ze enkel investeren in Basic Fit, maar niet in Health City.” Health City is het zustermerk van Basic Fit. Ze behoren tot dezelfde groep, en kennen dezelfde aandeelhoudersstructuur. Spruytte: “3i geloofde dan ook eerder in de lowbudgetmarkt. Die was nieuw en bleek lucratief te zijn.”

Nochtans was die tendens al eerder ingezet, nog voor de komst van 3i. In sneltreinvaart moest Health City, gericht op het middensegment van de prijsklassen, plaatsruimen voor prijsbreker Basic Fit. Spruytte: “Om je een idee te geven: tweeëneenhalf jaar geleden waren er zo’n zeventig Health City’s en twaalf Basic Fit’s. Nu is de balans totaal omgekeerd: nog slechts drie Health City’s en 117 Basic Fit’s.” Het zou de fitnessclubs op de beide VUB-campussen niet anders vergaan.

Dat gebeurt nu niet meer. Het zorgt voor frustraties bij Van de Wiele, die zelf nog werkzaam was bij Health City. “Sinds we in zee zijn gegaan met de privé, heb ik in veertien jaar tijd gesproken met twaalf clubmanagers, acht regiomanagers, vier countrymanagers en vijf marketingverantwoordelijken. Dat grote verloop bij de private partner is voor mij erg vermoeiend, want ik moet alles opnieuw uitleggen.” Hij zag bovendien de dienstverlening slabakken. “Al sinds de overname door Health City werd de begeleiding jaar na jaar minder.”

Dat alles kwam pas helemaal aan de oppervlakte toen de conversie op tafel kwam. Van de Wiele: “Wij als VUB zaten toen aan tafel met een multinational met 500 clubs, de grootste fitnessketen in Europa. Even hebben wij dan ook overwogen om met een kleinere partner in zee te gaan, die onze grieven wel zou snappen.”

Nieuw begin

Maar zoals dat wel vaker gaat, kan een impasse ook mogelijkheden bieden. De plooien werden gladgestreken. Van de Wiele: “Nogmaals, niemand had baat bij het vaststellen van contractbreuk. Daarom dachten we: laat ons van de nood een deugd maken. Alles wat we sinds begin juli ondernomen hebben, was dan ook in onderling overleg.” Beide partners zijn inmiddels in onderhandeling over een addendum bij de exploitatieovereenkomst. Dat is noodzakelijk, vermits het concept, de tarieven en openingsuren gewijzigd zijn.

Ook andere modaliteiten zullen daarin een plaats krijgen, zoals een minimumdienstverlening in verband met begeleiding. Spruytte: “Normaal is er geen begeleiding voorzien bij Basic Fit, maar op de universiteitscampussen doen we dat nu wel, zeker omdat we begrijpen dat dat een meerwaarde geeft en omdat studenten hier en aan de Erasmushogeschool die richting ook studeren. Als je je een beetje flexibel opstelt en openstaat om samen afspraken te maken, kom je al een heel eind.” Bovendien wordt in dat addendum een tweejaarlijks overleg ingeschreven. Bij hoogdringendheid kan een van de partners het overleg ook vroeger bijeenroepen.

Het addendum zal eind okober voorliggen op het Bestuurscollege. Zo wordt alles uiteindelijk toch geformaliseerd. Betere afspraken zouden problemen in de toekomst moeten vermijden. “Ondanks alles ben ik blij met de samenwerking. Zo hebben we een veel groter sportaanbod dan we zouden kunnen aanbieden met louter ons eigen budget en personeel”, zegt Van de Wiele. “Mijn streven is om zoveel mogelijk studenten te laten sporten. Onze private partner helpt ons daar in de eerste plaats bij.”

De massaconversie begon toen andere lagekostenclubs opgestart werden, zoals Jims en Fit For Free, op wandelafstand van Health City-vestigingen. Spruytte: “Het effect op onze clubs was enorm. Dan moet je snel reageren. Als je een jaar wacht, zie je je club leeglopen en moet je sluiten. Zo is de bal aan het rollen gegaan. Alleen de drie Health City’s met het trouwste ledenpubliek hebben we zo behouden: aan Kunst-Wet, in Antwerpen-Zuid en Sint-Lambrechts-Woluwe.” Niet toevallig plaatsen met meer bovengemiddeld bemiddelde bezoekers. Spruytte: “Het hangt ervan af wat de mensen willen betalen. Ze zijn prijsbewuster. Vergeet niet dat fitness enkele jaren geleden nog 50 tot 60 euro per maand kostte.”

Dirk Van de Wiele, VUB-diensthoofd van Beweging en Sport, was zelf nog jarenlang actief in de privésector. “De war on budget is in de periode 2004-2005 begonnen in Engeland. Op fitnessgebied zijn zij pioniers. Londen alleen al telt zo’n 160 verschillende fitnessclubs. Daar zijn echt exclusieve clubs bij, waar een jaarabonnement 3.000 pond kost. Bij ons is die schifting er niet zodanig. Een premiumlidmaatschap bij Health City kost bijvoorbeeld 89 euro per maand. Voor echte exclusieve clubs betaal je in België tussen 120 en 150 euro per maand.”

De lowbudgetclubs zijn dan wel in opkomst, kleine en lokale fitnesszalen blijven volgens Van de Wiele wel de hoofdmoot uitmaken. “Ik noem dat de mom and pop-clubs: de studenten die bijvoorbeeld aan de VUB afstuderen, een oude kruidenierszaak kopen, renoveren tot fitnessclub en die samen met hun partner uitbaten. Zij moeten nu keihard vechten tegen beter uitgeruste en goedkopere clubs als Basic Fit, maar hebben wel het voordeel van een persoonlijker contact met de klant. De ketens vertegenwoordigen zo’n 30 tot 40 procent van de markt.” En het marktaandeel van Basic Fit op de lagekostenmarkt? Spruytte: “Dat schat ik op zo’n 80 tot 90 procent zijn.”

En Basic Fit wil nog meer groeien. Het doel is 200 clubs. Spruytte: “Dit jaar komen er nog veertien bij, en volgend jaar nog eens een tiental. Laatst vertelde een lid van de club in Moeskroen, op 400 meter van de grens, me dat de Basic Fit daar erg druk was. Of wij daar niks aan konden doen. Ik heb gezegd dat we dat oplossen, maar niet zozeer in de club zelf. Zie je, die club trekt erg veel Fransen aan, omdat lowbudgetfitness in Frankrijk zo goed als onbestaande is. Dankzij onze nieuwe investeerder gaan we daarom een nieuwe club kopen, net voorbij de grens, in Noord-Frankrijk. Dat zal ook onze strategie hier zijn: als het, ondanks alle clubs in de buurt, te druk wordt, dan zoeken we gewoon een extra pand. Voor ons is dat ook een beetje business. Een te volle club is voor niemand leuk, dat schaadt onze reputatie. Een lege club natuurlijk ook. Het is zoeken naar een balans.”

Contractbreuk

Zoeken naar de balans, dat is ook het geval voor de relatie tussen VUB en private partner. De publiek-private samenwerking verliep de afgelopen jaren niet van een leien dakje. Van de Wiele: “De club in Jette, tevens hoofdzetel voor België en Luxemburg, is vorig jaar al geconverteerd naar Basic Fit.”

“Begin juli van dit jaar kwam dan de vraag om ook die van Etterbeek om te bouwen. Beide partners betraden een spanningsveld: voor Basic Fit was het vooral van belang dat de conversie op campus-Etterbeek snel gebeurde, maar voor de VUB prevaleerden de interne reglementen: het dossier moest onder andere eerst langs Studentenraad en Bestuurscollege passeren.” Op dat laatste heeft Basic Fit niet gewacht. Zonder enig officieel akkoord, transformeerde Health City naar Basic Fit.

Daar stopten de problemen niet. Eveneens begin juli kregen alle leden van de toenmalige Health City op campus-Etterbeek een brief met verkeerde informatie over de aanstaande tariefwijzigingen. Nationale communicatie werd dus tevens naar VUB-studenten, die nochtans van een voordeeltarief genieten, gestuurd. Sprutte: “Dat was een fout van mij. Rond die periode waren er dertien conversies, en van de club in Etterbeek zijn we domweg vergeten om de mensen met studententarief uit de database te filteren. Zij kregen dan ook een brief alsof ze een standaardlid waren. Vervolgens probeerden we dat te corrigeren met een sms, maar daarmee is exact dezelfde vergissing gebeurd. Het waren niet echt de twee leukste weken uit onze geschiedenis.”

Van de Wiele was er niet tevreden mee. “Die kinderziektes moeten eruit. Nu wil ik gewoon verbetering zien. Immers, als je goed nieuws slecht gaat communiceren, dan wordt dat slecht nieuws. Ik merk nu wel verbetering. Nu het academiejaar is begonnen, is de verwarring al veel minder.” Hij begrijpt ook wel waarom Basic Fit die conversie zo snel wilde doorvoeren. “In september en oktober is er immers een piek in de abonnementenverkoop. Een latere conversie zou meer administratie betekenen, vermits er dan nog meer abonnementen meteen of op termijn omgezet moeten worden.”

Nog méér administratie dan nu, want de abonnees van Health City krijgen het prijsverschil sowieso al in rekening gebracht. Ofwel onmiddellijk, ofwel bij opzegging of verlenging. Spruytte vult aan: “Een latere conversie was ook nadeliger voor de student. Die is met tarieven van Basic Fit immers beter af.”

Publiek < privaat

Een van de redenen voor de strubbelingen, was het verschil in grootteorden tussen beide partners. Vroeger was het anders. De eerste partner van de VUB was Sportopolis. Rector De Knop kende de leiding goed. Van de Wiele: “De Knop ging zelfs op vakantie met de twee grote mannen van Sportopolis, Yves De Bellefroid en Geert Diepers. Als er problemen waren, losten zij dat op. Zo werd er veel korter op de bal gespeeld.”