De naam Jim Jarmusch zal misschien bekend in de oren klinken. Hij is bekend van de films Dead Man (1995), Coffee and Cigarettes (2003), Broken Flowers (2005) en zijn voorlaatste: The Limits of Control (2009). Het duurt soms twee, meestal vier jaar vooraleer hij met een nieuwe film komt. Only Lovers Left Alive is van 2013, maar pas sinds vorige maand loopt hij in de Belgische zalen. Opgelet: spoiler alert.
Jarmusch is een vaste waarde en een opmerkelijk figuur in het arthouselandschap. Dankzij de uitgepuurde cadrages, vreemde ontwikkelingen van het plot en opvallende aandacht voor karakterontwikkeling, heeft men niet lang nodig om zijn unieke stijl te herkennen.
Klassieke narratieve structuren draagt hij niet hoog in het vaandel. Hij speelt met het gegeven reel time en real time en laat de twee naar elkaar toe groeien zodat de kijker in een andere wereld wordt gebracht.
Hier en daar een vleugje humor, alle details op zijn plaats zetten, alles mooi in dichtvorm gegoten, et voilá. Eigenlijk kunnen we hierover boeken vullen. Zijn films zijn voer voor narratologen.
Vampierrage
Only Lovers Left Alive is een romantisch vampierdrama. Als je dan aan Twilight gaat denken, hoef je je daar niet slecht over te voelen. Ons brein is even vervuild door commerciële bucht als onze nachtelijke lucht door artificieel licht.
Het is redelijk eigenaardig dat de indiemeester de populaire trend van het vampirisme volgt. Iemand die independent films maakt en in dat wereldje ook een dominante rol speelt, heeft veelal een uiterst kritische geest. Kritisch zijn betekent echter niet enkel sceptisch en anti wezen, maar soms ook kansen geven en mogelijkheden zien.
Jarmusch negeert de vervuiling van de commerciële trends, goed gevaccineerd tegen de marketinggriep. Eindelijk iemand die een krachtig thema redt van de muil van Hollywoods filmindustrie.
Oppervlakte- en dieptestructuren
Het plot van de film is redelijk simpel. Centraal staan de vampiers Adam (Tom Hiddleston) en Eva (Tilda Swinton). Adam, die eeuwen oud is, leeft in Detroit en betreurt het moderne leven. Hij slijt zijn dagen met het opnemen van muziek op verouderde opnameapparatuur en leeft helemaal geïsoleerd. Regelmatig koopt hij bloed van dokter Watson om te kunnen overleven en verder heeft hij nog een andere vertrouweling. Na verloop van tijd ontdek je dat Adam een populaire underground rockmuzikant is, maar compleet anoniem. De voorbije eeuwen heeft hij ook bekende muzikanten begeleidt.
Eva, zijn geliefde, leeft al enkele jaren in Tangier. Daar overleeft zij van the really good stuff, dat ze verkrijgt van haar goede vriend Christopher Marlowe (John Hurt). Wanneer Eva merkt dat het slecht gaat met Adam, reist ze naar hem toe.
De geliefden genieten van elkaars aanwezigheid en wij genieten van hun eigenaardigheden. Zoals de scène waarin Eva op Adams buik ligt te genieten en Adam haar vraagt hoe oud zijn gitaar is. Eva streelt de gitaar op een sensuele manier en zegt daarop de precieze bouwdatum.
Hun stabiele leven wordt compleet verbroken wanneer Eva’s jongere zus, Ava (Mia Wasikowaska) arriveert en niet veel later Adams vertrouweling vermoordt.
In al zijn simpliciteit vallen er voor de getrainde cinefiel toch heel wat lagen te ontdekken. De fotografie wordt afgestemd op de muziek en schept een idyllisch wereldje. Er zit een toon van genot in de donkere setting. Je botst op raadsels en kleine ontknopingen. Net voordat er een saai stukje dreigt te komen, stuit je op een hilarisch detail. Als je goed kijkt tenminste, want de humor ligt in zijn subtiele verborgenheid.
De bezwijking
Een pareltje om van te genieten, maar hoe trouw Jim Jarmusch ook is aan zijn kunst, als Amerikaanse filmmaker was ook hij niet volledig immuun voor commerciële conventies en spot je productplacement. Terwijl de meeste elektronica nogal steampunk is, kan je niet naast die triviale iPhone kijken. Wat een sfeerbreker.
Wie een fijnproever is, raadt zichzelf deze film aan. Ook is het een ideaal alternatief als je op je date niet al te mainstream wil gaan. Te zien in charmantere zalen zoals Actor’s Studio in Brussel en Studio Skoop in Gent.
0 Comment