Nigeria heeft bijna geen cinemazalen. De nationale films worden bijna uitsluitende uitgebracht op dvd en de regisseurs filmen vaak met precairder materiaal dan wanneer wij een filmpje maken met onze smartphones.
Toch beschikken de Nigerianen over de grootste filmindustrie ter wereld. Niet omwille van de hoeveelheid geld die er in deze industrie gepompt wordt, maar wel vanwege de hoeveelheid films. De lokale filmmakers houden er een hallucinant ritme op na: er komen bijna vijftig films per week uit, zo’n 2500 per jaar. Dat is het dubbele van Bollywood, de Indische filmindustrie die hen het dichtst op de hielen zit, en bijna het viervoud van Hollywood.
De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat er in de meeste gevallen nauwelijks sprake is van een film. Vaak zijn het simpele producties: de kwaliteit van geluid en beeld van Schipper naast Mathilde is vaak beter dan in de meeste Nigeriaanse films van deze tijd.
Klein budget, groot bereik
Natuurlijk ligt het kostenplaatje van de films ook een stuk lager dan die in Hollywood of Bollywood. Een Nigeriaanse film kost gemiddeld 20.000 dollar; dat is evenveel als ongeveer een seconde uit Captain America (140 miljoen dollar in totaal). Desalniettemin bereikt een gemiddelde Nigeriaanse film hetzelfde aantal kijkers als de film van Joe Johnston. Heel Afrika, een continent met 47 landen, 2000 verschillende talen en een nog groter aantal etnische groepen, is verslaafd aan de films uit Nigeria. Ook op andere continenten begint de Nigeriaanse film terrein te winnen, vooral bij de bevolking die hun roots in Afrika hebben.
Een voorbeeld hiervan is Londen. In de wijk Peckham, het Matongé van Londen, is de kracht van deze filmindustrie het meest aan te voelen. Tussen de verscheidene winkeltjes met Afrikaanse delicatessen hebben filmverkopers zich genesteld. Ondertussen zijn ze zelfs aan te treffen in West End, de Londense Louizawijk, en in grote cinemacomplexen tussen films als Harry Potter en Thor. De Nigeriaanse film heeft letterlijk en figuurlijk een lange weg afgelegd om er te geraken.
Living in Bondage
Het was 1992 toen Kenneth Nnebue, een Nigeriaanse koopman, zich in een depot vol met VHS-cassetten bevond en zich bedacht dat ze nog veel beter zouden verkopen, mocht er ook iets op te zien zijn. Hij riep een bevriende regisseur bij zich en samen maakten ze de kleine productie Living in Bondage.
De film begint met een monoloog van een goedgeklede man, Ichie. Ichie heeft een goed leven, maar kan er alleen maar over klagen: “Ik heb al verschillende jobs gehad. De laatste was in een bank. Ik heb er mijn ontslag ingediend omdat ik er niet kreeg wat ik verdiende. Kijk naar John, Okay, Obi, … zij zijn samen met mij begonnen en elk van hen heeft nu al een Mercedes en ze leven in grote herenhuizen. Maar ik …” Om zijn droom van een eigen Mercedes te kunnen realiseren, treedt Ichie binnen in een cultus die hem rijkdom belooft in ruil voor opofferingen. Na het rituele slachten van kippen krijgt hij de opdracht om zijn eigen vrouw te offeren. Na deze daad wordt hij inderdaad rijk, maar blijft de geest van zijn echtgenote hem achtervolgen. Het succes van deze film was ongekend, bijna heel het Afrikaanse continent heeft deze film gezien.
Garage
Door het overweldigende succes kwam er natuurlijk ook een einde aan de stock aan lege cassettes van Nnebue. Er ontstond een nieuwe filmindustrie. Niet eentje zoals Hollywood, waarbij de opnamestudio’s, cinemacomplexen, restaurants en hotels een stad op zich vormen. Neen, Nollywood kent zijn ontstaan in de garages. Na het succes van Living in Bondage werden er honderden filmproducers geboren in Nigeria. Allen met een camera in de hand, maar zonder grote ideeën. Allen stortten zij zich op hun nieuwe werkervaring. Het enige wat de meesten onder hen voor ogen hadden, was het verkopen van enkele cassettes, en later dvd’s, op straat.
Een andere bekende naam uit de Nigeriaanse filmindustrie is Lancelot Idowu, een van de beste filmregisseurs in het land. In twaalf jaar tijd heeft hij 158 films gemaakt en in één opnamedag is hij in staat om bijna zestig scènes op te nemen. Zijn acteurs volgen zijn ritme: de lokale superster Desmond Elliot acteerde in ongeveer honderd films sinds 1992, een gemiddelde van acht films per jaar. Ook het publiek sluit aan op de snelheid van de acteurs en regisseurs. In de Nigeriaanse hoofdstad Lagos zijn er weliswaar maar drie cinemazalen, maar het volk koopt dvd’s zoals een kettingroker zijn pakjes sigaretten koopt.
Smokkelaars zijn de grote winnaars
De distributie over het hele continent is echter in handen van smokkelaars. Hun illegale kopieën limiteren de hoeveelheid geld die er omgaat in de industrie en om te overleven moeten regisseurs bijgevolg de ene film na de andere maken. De grote winnaar bij de populariteit van de Nigeriaanse film was lang niet de regisseur, maar wel de smokkelaar.
Al lijkt hier stilletjes aan toch verandering in te komen, aangezien de grote heren van Nollywood steeds meer geld in de films pompen. De industrie betekent meer en meer een economisch succesverhaal voor het land. In Nollywood werken naar schatting 360.000 mensen, onder wie 40.000 acteurs en ruim 6000 producenten. Deze hoge aantallen lokken ook steeds meer investeerders: vooral lokale banken zijn tegenwoordig actief in de filmbranche. Dat betekent ook dat regisseurs zich op technisch gebied kunnen verbeteren. Tegenwoordig verschijnen er verschillende goed uitgewerkte films waarvan de kostprijs ongeveer een half miljoen dollar bedraagt en die tevens getoond worden in de cinemazalen, tot in Londen toe. Niet slecht voor een zaakje dat begonnen is in een loods vol met maagdelijke videobanden.
Aanraders
Osuofia in London (2003)
Osuofia woont in een Nigeriaans dorpje, waar hij buiten drinken en onzorgvuldig jagen niet veel doet. Schuldeisers zitten achter hem aan en hij ligt onder de sloef bij zijn struise vrouw en vijf puberende dochters. Tot er op een dag een brief van een advocaat bij hem in de brievenbus valt die meldt dat een rijk familielid in Groot-Brittannië gestorven is en hij de enige erfgenaam is. Osuofia moet naar Londen, en de aanpassing aan de westerse wereld verloopt zeker niet vlot. Deze komedie is veruit de bekendste film van de gemeenschap uit de Britse hoofdstad.
The Figurine (2009)
Is voor de Nigeriaanse filmindustrie wat Cidade de Deus is voor de Braziliaanse. De meest tot de verbeelding sprekende film uit de geschiedenis van Nollywood met een kostenplaatje van 400.000 dollar. The Figurine is een thriller, met een mix van mysterie en een vleugje van het bovennatuurlijke. Het handelt over demonen en alles wat te maken heeft met Nigeriaanse religieuze praktijken.
0 Comment