© thevsky.com
Marinaleda is het befaamde, op zijn eigen manier communistische dorpje in Andalusië waarvan burgemeester Manuel Sanchez-Gordillo regel-matig voor ophef zorgt. In augustus vorig jaar haalde hij nog de wereldpers omdat hij het brein achter de overval van een supermarkt bleek te zijn. Een grote groep mensen, zeg maar een volledig dorp, vulde zijn winkelkar en liep eenvoudigweg zonder te betalen de winkel uit. De gestolen goederen werden later verdeeld onder mensen die uit hun huis werden gezet. Afgelopen november werd Sanchez-Gordillo, ondanks zijn parlementaire onschendbaarheid, die hij verkrijgt door zijn zetel in het regionale parlment van Andalusië, veroordeeld tot een gevangenisstraf van zeven maanden wegens de bezetting van een militaire boerderij.
De merkwaardige geschiedenis van Marinaleda begint tijdens de Spaanse Democratische Transitie, de onrustige periode na de dood van dictator Francisco Franco. De inwoners van verschillende dorpjes uit Andalusië namen het zekere voor het onzekere toen nog niet duidelijk was welke weg Spanje zou inslaan. Ze begonnen strijd te voeren om een deel van het gigantische braakliggende landgoed van de hertog van Infantido te collectiviseren en slaagden daar in 1991 in, na een strijd van vijftien jaar.
Sindsdien bewerken ze het vrijgekomen land. Hun oogmerk is niet winst maar werk. Ze kiezen voor arbeidsintensieve gewassen, die vaak nog in conservenblikken verpakt worden. Die groenten zijn dan bestemd voor Spanje en heel Europa. Op deze manier spelen ze het klaar om de werkloosheid op slechts vijf procent te houden. En dat in een regio waar de jeugdwerkloosheid piekt boven de vijftig procent.
Hancox plaatst de specifieke manier van actievoeren in Marinaleda in de traditie van het anarchisme. Voor en tijdens de Spaanse burgeroorlog boekten de anarchisten bescheiden successen tot ze erg brutaal de kop ingedrukt werden door de Franquistische dictatuur. In het geval van Andalusië verklaart de auteur de hang naar het anarchisme doordat de pueblos (het Spaanse woord dat zowel dorp als volk betekent) altijd al bestuurd zijn door een centrale macht, die ver verwijderd was van het leven van de dorpelingen. Het verhaal van Marinaleda, dat doet denken het dorpje van Asterix en Obelix met Robin Hood als burgermeester, is een verhaal over de maakbaarheid van de utopie. Thomas Moore’s klassieker Utopia, die over drie jaar zijn vijfhonderdste verjaardag viert, wordt hier stap voor stap gematerialiseerd. Ze verwezenlijken dit door propaganda van het woord, de conventionele communicatiemiddelen dus, en door propaganda van de daad, door bezettingen van braakliggende stukken grond bijvoorbeeld. Ondanks hun daadkrachtige methode zweren de Marinaleña’s toch bij het pacifisme.
The village against the world slaagt erin om de uitzonderlijke geschiedenis van dit apart dorpje te plaatsen in de context van haar plaats en tijd. Het biedt een boeiend perspectief voor eenieder die op een of andere manier niet akkoord gaat met de huidige gang van zaken in Europa, het perspectief van een werkbare vorm van utopie dat niet top-down werkt. Tot zo ver de loftrompet, want helaas heeft Hancox twee boeken in een willen steken. Het werk is tegelijkertijd een reisboek met langdradige besprekingen over heerlijke broodjes met lokaal geproduceerde olijfolie en gekunstelde beschrijvingen van landschappen, die vloeken met de beenharde getuigenissen van de inwoners van Marinaleda. Op deze manier verliest het boek, dat toch enkele boeiende analyses aanreikt, de ernst die het had kunnen bieden.
0 Comment