De opleiding Communicatiewetenschappen zal vanaf volgend academiejaar tot de faculteit ES (voluit Economische, Sociale en Politieke Wetenschappen & Solvay Business School) behoren. Het maakt de overstap van de faculteit Letteren en Wijsbegeerte. Voor de studenten verandert er tot nader order niets in het curriculum; enkel zullen zij zich vanaf de start van komend academiejaar tot de administratie van ES moeten richten. De overstap werd op de Raad van Bestuur van 2 juli goedgekeurd.
Buiten de Radboud Universiteit in Nijmegen, was de Vrije Universiteit Brussel tot voor kort de enige instelling in het Nederlandse taalgebied waar Communicatiewetenschappen nog tot de Letteren behoorde. Dat is historisch te verklaren: de opleiding ontstond immers in de vakgroep Geschiedenis van de faculteit Letteren en Wijsbegeerte (LW) en had historici als Els Witte en Catharina Lis als bezielers.
Aan de andere Vlaamse universiteiten is de richting communicatiewetenschappen onderdeel van de verschillende faculteiten politieke en sociale wetenschappen. Joke Bauwens, professor Mediasociologie en voorzitter van de vakgroep Communicatiewetenschappen (SCOM), haalt dit aan als een van de redenen: “Neem nu de onderhandelingen over de tweejarige master voor humane wetenschappen: die kunnen wij nu voeren binnen de faculteit ES. Organisatorisch is dat een beter uitgangspunt.”
Bauwens vreest niet dat de eigenheid van VUB-opleiding Communicatiewetenschappen nu verloren gaat: “Wij hebben altijd beweerd dat dit een van de sterktes is van onze opleiding. Door zijn oorsprong is er in de VUB-opleiding, meer dan aan andere universiteiten, extra aandacht voor geschiedenis en filosofie.” Het vakgebied van communicatiewetenschappen is de afgelopen tien jaar echter geëvolueerd, weet Bauwens: “Het is meer en meer affiniteit gaan vertonen met politieke en sociale wetenschappen, maar ook met economie: de opkomst van de sociale media is in dat verband een goed voorbeeld.”
Aan de verschillende studieprogramma’s verandert er niets. Zo blijft de minor communicatiewetenschappen voor LW-studenten tot nader order bestaan. Bauwens: “Voor geen enkele opleiding ligt het programma natuurlijk ooit definitief vast, maar het is niet onze bedoeling om de overstap aan te grijpen om het programma aan te passen. In het najaar van 2014 krijgt onze opleiding immers het bezoek van de visitatiecommissie, en tot dan willen we geen grote wijzigingen doorvoeren.”
De overstap van de opleiding heeft echter ook grote gevolgen voor de Letterenfaculteit. Communicatiewetenschappen was klassiek de opleiding die daar de meeste middelen genereerde: van alle richtingen had het het grootste aantal studenten en de hoogste wetenschappelijke output. Professor Piet Van De Craen, decaan van de faculteit LW, betreurt het vertrek dan ook: “Dit is een serieuze aderlating voor de faculteit. We hopen het vertrek van Communicatiewetenschappen op te vangen door de inkanteling van de opleiding Toegepaste Taalkunde (oorspronkelijk een opleiding van de Erasmushogeschool, nvdr) en binnen een paar jaar van het Instituut voor Taalonderwijs (ITO). Zo hopen we het hoofd boven water te houden.”
Buiten het overeenstemmen met de andere Vlaamse universiteiten en de inhoudelijke overeenkomsten met politieke en sociale wetenschappen, is er dus nog een andere reden: het financiële plaatje. Bauwens: “Binnen de faculteit LW was er weinig groeimarge. Als we het huidige allocatiemodel (verdeelsleutel voor de basisfinanciering van de faculteiten, nvdr) eerlijk zouden toepassen, dan zou de opleiding Communicatiewetenschappen zodanig moeten groeien, dat LW dat niet zou aankunnen. Die doorgroeimogelijkheden heeft SCOM wel bij de faculteit ES. Zo kunnen we meer academisch personeel aanwerven en de werkdruk voor het onderwijzend personeel dat nu reeds de dienst uitmaakt, verlichten.”
Het wegvallen van SCOM zorgt wel voor een extra last voor sommige van de overblijvende vakgroepen binnen LW: Taal en Letterkunde (TALK), Filosofie (FILO), Kunstwetenschappen en Archeologie (SKAR) en Geschiedenis (HIST). Enkele van hen hebben het al een tijdje niet makkelijk. Binnen de faculteit is er een besparingsplan in voege en door het vertrek van SCOM komen sommige van deze vakgroepen in het rood, of nog meer in het rood. Vooral de vakgroep Taal- en Letterkunde zit in een financiële storm: het tekort van TALK dat reeds bestond, loopt zo nog op. Precieze bedragen zijn nog niet bekend, maar verwacht wordt dat er daar in september meer duidelijkheid over komt, wanneer de faculteit zijn beleidsplan aan de Raad van Bestuur presenteert.
Bauwens is zich van die kwalijke gevolgen bewust: “Basissolidariteit moet er altijd zijn, maar de grotere groeimarge binnen de faculteit ES is, zoals ik al aanhaalde, heus niet de enige reden. Net de optelsom van al de argumenten vormde voor ons een afdoende basis voor de beslissing om over te stappen.”
0 Comment