Het zijn spannende tijden voor de bibliotheek van de Vrije Universiteit Brussel. Het grootschalige Library & Learning Centre (LLC), een hypermodern kenniscentrum dat de VUB samen met de ULB voorbereidt, krijgt langzaamaan vorm, maar intussen heeft ook de huidige Centrale Bibliotheek op campus-Etterbeek nood aan investeringen. Dreigt de huidige generatie studenten zo de dupe te worden van de toekomstplannen?
”Ter opfrissing van het geheugen: het LLC rijpt al enkele jaren in de hoofden van de zusteruniversiteiten. In oktober 2010 werd een dossier ingediend bij het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ter financiering van het plan. In de zomer van 2012 kregen de Brusselse universiteiten een positief antwoord: voor de periode tussen 2012 en 2014 wordt 2,135 miljoen euro uitgetrokken voor de studie en planning van het project. Het budget komt uit het Belirisfonds, de samenwerking tussen de federale overheid en het Brussels Gewest om de uitstraling van het gewest te verbeteren. Het totale kostenplaatje bedraagt 21 miljoen euro.
Het geld voor de opstart van het project is dus al binnen, maar het echte werk begint nu pas, weet Nancy Musschebroeck, bevoegd voor infrastructuur-planning aan de Dienst Strategie en Beleidsvoor-bereiding van de VUB: “Het project staat nog in zijn kinderschoenen. We hebben op dit moment (tijd van schrijven was 23 november, nvdr.) nog niet met Beliris rond de tafel gezeten om een aantal praktische aspecten te bespreken. Daarna zullen we het project verder kunnen uitwerken.”
Drie pistes
Aan ULB-zijde zou enkel de Bibliotheek van Wetenschap en Techniek aan campus Solbosch naar het LLC verhuizen. De VUB daarentegen, had ten tijde van de projectaanvraag bij Beliris de bedoeling om de hele Centrale Bibliotheek naar het LLC over te brengen, maar momenteel wordt dat heroverwogen, zegt Patrick Vanouplines, hoofdbibliothecaris en samen met zijn collega van de ULB de bezieler van het project: “Het kostenplaatje voor de volledige verhuis ligt erg hoog. Daarom bekijken we nu ook twee andere pistes. De eerste is enkel de Wetenschappen en de Ingenieurswetenschappen verhuizen naar de gemeenschappelijke bib. De humane wetenschappen behouden dan hun stekje in de oude bib, zonder meer. De tweede piste is een verdere uitwerking van de eerste, namelijk ook in de huidige bib de faciliteiten proberen te voorzien die we in het LLC willen inbouwen.”
Door de verhuis van de Wetenschappen en de Ingenieurswetenschappen, ligt dat binnen de mogelijkheden, weet Vanouplines: “Op die manier komt er plaats vrij. Zo zouden we ook in de centrale bib, net als in het LLC, groepswerken beter kunnen faciliteren en zelfs een ruimte voorzien waar studenten een kleinigheid mogen eten, bijvoorbeeld tijdens een groepswerk. Dat is vooralsnog niet mogelijk, gelet op het risico op beschadiging van de collectie.”
Net als in het LLC moet er dus een nieuwerwetse leeromgeving mogelijk worden gemaakt waarin het klassieke bronnen- en literatuuronderzoek gecombineerd wordt met studeren, het zogenaamde massablokken. “Idealiter gaat dat hand in hand, voegt Vanouplines nog toe. “Dat de Rechtenbibliotheek aan de KUL het massablokken verbiedt, ligt niet in onze visie.”
Kruispunt
De ambitieuze plannen doen dromen, maar wordt de bibliotheek in haar huidige vorm momenteel niet verwaarloosd? “Bij onze mensen leeft er een zekere onvrede met de situatie van vandaag”, zegt Frans Van Roy, hoofd van de Publieke Diensten van de Centrale Bibliotheek. Van Roy is administratief coördinator van het frontoffice en hoopt dat de universiteit ook het belang inziet van de noden van vandaag. “De voorzieningen van tien jaar geleden volstonden op dat ogenblik. Maar dat was toen. Nu is het gebruik van de bib heel anders geworden door het massablokken.”
De praktische euvels in de bib lijken in schril contrast te staan met het ambitieuze LLC. Van Roy: “We zien dat de hele campus opgekalefaterd wordt. Hier is echter nog heel wat werk aan de winkel. De kleine ongemakken bijvoorbeeld, zoals het tekort aan stopcontacten of de studeertafels die niet aangepast zijn aan het gebruik van een laptop.” Van Roy hoort ook vaker weerkerende klachten. “Neem nu het plafond. Enkele jaren geleden is de bedrading vervangen en zijn stukken vals plafond weggehaald. Die zijn nooit vervangen. Bezoekers vragen zich dan af waarom daar niets aan gedaan wordt. Ikzelf ook, trouwens.”
Van Roy blijft echter niet bij de pakken neerzitten: “Onze balie is verouderd, niet meer aangepast aan het huidige bibgebruik en vrij gebruiksonvriendelijk, zowel voor het personeel dat voortdurend van hot naar her moet stappen, als voor de bezoekers die niet meteen oogcontact vinden met de baliemedewerker. Bovendien is er weinig ruimte om boeken klaar te leggen, bijvoorbeeld voor avond- en werkstudenten. Daarom hebben we in 2010 de projectaanvraag Nieuwe Balie ingediend bij de Gebouwencommissie.” Inmiddels is ook het project Opfrissing en functionele aanpassing van de leeszalen, dat onder meer het schilderen van de plafonds en meer accommodatie voor groepswerken inhoudt, ingeschreven in de investeringsbegroting. Nu is het wachten op de concrete uitwerking van de plannen.
Vreest Van Roy dat het LLC investeringen in de huidige bib in de weg staat? “Er is nood aan verandering. Pas op, de Gebouwencommissie is er ook mee bezig, al kan ik me voorstellen dat men zich focust op het LLC. We mogen echter niet vergeten dat zo’n groot project sowieso pas gerealiseerd zal worden wanneer de huidige instroom van studenten de universiteit alweer verlaten heeft. Ook de huidige generatie studenten verdient kwaliteitsvolle dienstverlening, en daarom zou ik Nieuwe Balie heel graag gerealiseerd zien.”
Bibliotheekweetjes
De Collectie
Frans van Roy: “Die verantwoordelijkheid ligt helemaal bij de faculteiten, niet bij het personeel van de bib. Studenten die vinden dat hun collectie verouderd is, moeten dus aankloppen bij hun faculteit. Een verdeelsleutel zorgt per academiejaar voor de bedeling van het budget. Het aankoopbeleid is niet bij iedere faculteit hetzelfde. Bij sommige faculteiten worden de proffen die het eerst aankloppen ook het eerst bedeeld, terwijl andere faculteiten meer controle hebben ingevoerd.”
Beschimmelde boeken
“Momenteel gebruiken we vier magazijnen: in gebouw F, in parking B-1 en twee onder gebouw Q. In één van die laatsten zijn er waterlekken geweest. Oude buizen zijn beginnen te lekken en het heeft even geduurd eer het opgelost was. Naderhand bleek dat enkele boeken, hoogstens een tiental, beschimmeld waren. Al bij al is die opslagruimte er nog goed vanaf gekomen.”
Opslagtekort
In de gesloten parking B-1 plant men een grote, goed ingerichte ruimte die de andere magazijnen zal vervangen. Dat is een goede plaats, waar we de luchtvochtigheid onder controle kunnen houden. Ook het universiteitsarchief zal daar zijn documentenopslag doen. De collecties van de drie andere magazijnen zullen daar dus gecentraliseerd worden, wie weet in afwachting van het LLC. Hopelijk wordt er ook daar een opslagruimte voorzien, want onze collectie zal altijd blijven aandikken. Gelukkig zal dus ook het magazijn met de waterschade binnenkort verleden tijd zijn.”
Informatica
“Het robuuste informaticasysteem op de computers in de bibliotheek zelf is de bevoegdheid van de dienst Informatie- en Bibliotheektechnologie (IBT). Het systeem is zo robuust om de veiligheid van het informaticasysteem te garanderen. Dat sluit sommige functies uit. Of Open Office geen optie is om op de computers te installeren? Dat moet je hen eens vragen.”
Stefaan Renard (IBT): “De uitrusting van de computers in de bib zelf staat nu vrijwel volledig in het teken van enkel het bibliotheekgebruik. Dat is een tijd geleden zo beslist. Die computers naderen wel het einde van hun gebruiksduur en zijn in de niet zo verre toekomst aan vervanging toe. Dan zullen we die computersystemen herevalueren. Het is wel de bedoeling dat VUB-computers ongeveer dezelfde faciliteiten bieden, dat de pc’s in de bib en in de computerlokalen dus min of meer gelijkwaardig zijn. Microsoft Office zou daarom de voorkeur kunnen krijgen boven Open Office.”
0 Comment