Meer dan een spandoek schreeuwt in blokletters: “NEVER AGAIN.” De vastberadenheid van de demonstranten druipt van hun gezichten, want kou noch regen houdt hen tegen. Ze trotseren dapper de natuurelementen voor een herziening van de Ierse abortuswetgeving. Organisator Michael Pidgeon riep via Facebook alle Ieren in België, alsook andere Europeanen, op om hun solidariteit te tonen met de Ierse vrouwen. De deelnemers zijn woedend op het achterhaald verbod op abortus. De dood van de zwangere Savita Halappanavar is voor hen een teken aan de wand. Het is genoeg geweest. In de hoofdstad van Ierland, Dublin, kwamen op zaterdag 17 november 25 000 Ieren op straat om hun onvrede over deze situatie uit te drukken. De protestactie van woensdag in Brussel maakte deel uit van internationaal protest, want op hetzelfde moment waren er ook acties in andere Europese hoofdsteden.
Sardienen
De demonstranten krijgen van de politie een uur de tijd om actie te voeren. Alle sympathisanten moeten samentroepen op een klein stukje stoep en parkeerplaats tegenover de Ierse ambassade. De actievoerders lijken gevangen als sardienen in een blik tussen de dranghekken van de politie en het voetpad. Er is nauwelijks beweegruimte. Zodra iemand zijn voeten beweegt, duwt die iemand anders uit balans. In deze opeengepakte massa valt een bonte verzameling van talen te horen, maar alle geluid ebt volledig weg tijdens de minuut stilte ter nagedachtenis van de Ierse vrouw met Indische roots. Alleen een voorbijrijdende ambulancesirene verstoort dit ingetogen moment.
Savita Halappanavar, een 31-jarige tandarts, was al 17 weken zwanger toen ze in het universiteitsziekenhuis van Galway werd opgenomen. Op dat moment had de vrouw een miskraam, maar bij de foetus werd een hartslag vastgesteld. Volgens de Ierse wetgeving is dit voldoende om elke ingreep die zou leiden tot een abortus gelijk te stellen aan moord. Ierland behoort tot het kleine groepje landen, zoals Polen en Malta, waar abortus nog steeds verboden is. Savita en haar kind overleefden de miskraam niet.
Laatste druppel
De demonstranten proberen zo goed mogelijk de kaarsen voor Savita te beschermen tegen de koude wind. Het sereen tafereel draagt een ongemakkelijke bedaardheid uit. De sympathisanten zijn gekrenkt in het diepst van hun ziel, maar ze willen respectvol omgaan met deze menselijke tragedie. Als drijvende kracht achter deze protestwake heeft Michael Pidgeon een centrale boodschap: “We zijn kwaad op de Ierse overheid, maar we willen eerbiedig omgaan met Savita’s dood. Wij moeten haar niet recupereren als een martelaar van onze zaak, maar haar dood is de laatste druppel. Nu is het genoeg geweest.” Tijdens zijn speech probeert hij te balanceren op een hek dat als geïmproviseerd podium dienst doet. Toch blijft zijn toespraak beheerst en respectvol. Niet zoals de veeleer politieke, opruiende toespraak van Anja Deschoe- maker van LSP/PSL. Haar stem dondert door de megafoon en kookt van woede bij deze on rechtvaardigheid.
Volgens de Ierse krant The Irish Times vroegen Savita en haar echtgenoot meermaals om een abortus uit te voeren, maar stuitten ze telkens op een njet van de behandelende artsen. Op het uitvoeren van abortus staan in Ierland zware straffen, zelfs op- sluiting. Nochtans was er in 1992 een uitspraak van het Ierse hooggerechtshof, die bepaalde gevallen van abortus toelaat “wanneer het leven van de vrouw in ernstig gevaar is, inclusief wanneer de kans bestaat dat de vrouw zelfmoord gaat plegen.” Hoe kan het dan dat de dokters niet ingrepen? “Omdat er, buiten alle wettelijke bepalingen, in Ierland ook nog eens een taboesfeer heerst over dit onderwerp, zeker in het conservatieve noordwesten van het land”, vertelt Anthony Van den Berg, die een tijd in Ierland gewoond heeft en nu zijn mede- leven komt betuigen. “Zeker in het meer rurale gedeelte van het land is er een fel verzet tegen abortus.” Hij begrijpt het niet, zeker wanneer hij de vergelijking aangaat met België is het voor hem moeilijk om de juiste woorden te vinden. “Soms kan je gewoon de woorden niet vinden om iets logisch te kunnen uitleggen, omdat de hele situatie zo absurd is.”
De vraag blijft echter of dit soort van protestacties effect heeft op de legislatieve macht in Ierland. De Ierse politici betreuren de dood van de vrouw, maar directe gevolgen worden niet eerstdaags verwacht. Ze willen liever de resultaten afwachten van het gerechtelijk onderzoek. De religieus getinte anti-abortus beweging, oftewel pro-lifemovement heeft al een tegenoffensief ingezet. Zo verklaarde dominee Shenan J. Boquet, president van Human Life International (de grootste pro-life groep in Ierland), dat bepaalde mensen “het katholiek ethos in een slecht daglicht willen plaatsen” en dat ze “de dood van Savita misbruiken voor eigen politiek gewin.”
Catharsis
Maar op de protestactie in Brussel spreekt elke demonstrant met een intense overtuiging. Geraldine McCenna, Ierse en vertaler bij de Europese Commissie, deinst evenmin terug van een straffe uitspraken. Telkens als ze een punt wil maken, balt ze toevallige voorbijgangers haar vuist en hamert ze door over het belang van vrouwenrechten. Door haar hevige lichaamstaal wiegelt haar zoon in zijn draagzak langs alle kanten. “Ik heb zelf een zoontje en hou zielsveel van mijn kind, maar een vrouw moet het recht hebben op een abortus. Het is vandaag 2012 en niet langer 1012. Niemand mag sterven door een idiote abortuswetgeving.” Haar verontwaardiging is groot en haar ogen vullen zich met verbolgenheid. Ook andere gezichten spreken boekdelen, maar op allemaal kan je dezelfde boodschap lezen: “Hoe lang moet deze gotspe nog duren voor er schot in vergelijking aangaat met België is het voor hem de zaak komt? Het heeft onderwijl al lang genoeg geduurd.”
De emotioneel meest aangrijpende toespraak komt van een blond Iers meisje. Ze bedankt iedereen voor zijn aanwezigheid, want het probleem in haar land is volgens haar onaanvaardbaar desastreus. Ze wijst erop dat de druk op de Ierse regering Ierse politici betreuren de dood van de vrouw, moet aanhouden, anders zal ze dit incident te gemakkelijk naast zich neerleggen. De emoties nemen al gauw de bovenhand en na een paar zinnen breekt haar stem. Hier en daar wordt een traan weggepinkt. Maar ze herneemt haar adem en zet moedig verder. Op het einde van haar speech breekt voor de eerste keer die avond een luid applaus los. Het is een catharsis voor de aanwezigen. Een vrouw van middelbare leeftijd knijpt eens stevig in de hand van haar man en hij beantwoordt het gebaar met een kus op de wang. Hun ogen wisselen een begrijpende blik uit.
De hele manifestatie verloopt vreedzaam en de vijf aanwezige politiemannen moeten nergens ingrijpen. Op het einde van de protestactie gaat iedereen weer rustig zijn eigen weg en de ordediensten verwijderen de dranghekken. Herfstbladeren en toevallige voorbijgangers vullen opnieuw het voetpad.
0 Comment