Tractoren blokkeerden de brede omgeving van de Europese wijk, terwijl zo’n 2000 boeren het Luxemburgplein voor het Europees Parlement bezetten. Eén van hen was de 47-jarige Yolinde, een rasechte boerenvrouw: pet van de Nederlandse Melk- veehouders Vakbond, blonde vlecht, bodywarmer en de jeans in de laarzen getukt. Haar melkveehouderij wordt zolang ze zich kan herinneren binnen de familie doorgegeven. Ze steekt gepassioneerd van wal wanneer ik haar vraag of ook haar kinderen nog zullen kunnen genieten van de generatiearbeid. “De markt is moordend”, tiert ze boven het oorverdovende geknal van voetzoekers. “Maandelijks maken we zo’n 60 000 euro verlies, dus ik zie niet in hoe we deze doodsstrijd nog lang kunnen volhouden. Momenteel hebben we geen riek om aan ons gat te krabben. Elke maand is weer een gevecht om rond te komen. De marktprijs, voor mezelf zo’n 24 cent per liter, is niet mee geëvolueerd met de stijging van de grondstofprijs waardoor produceren meer kost dan het opbrengt. Boerenbedrog. Om rond te komen zou een minimumprijs van 40 cent per liter moeten worden ingesteld.”
© De Moeial, Manly CallewaertDe toekomst van de melkindustrie staat op het spel, hoor je langs alle kanten. Een wat verdwaald uitziende Zwitserse jongeman die zijn arm laat rusten in een draagdoek, wil me maar al te graag te woord staan over de volgende generatie melkboeren, op voorwaarde dat ik hem een sigaret rol. Zijn keurig getrimde baard en verzorgde huid, verraden een leven aan de zijlijn van het boerenbestaan. “Ik ben naar Brussel afgezakt in naam van mijn vader. Ikzelf en veel van mijn generatiegenoten hebben het boerenleven al lang de rug toegekeerd. Een gebrek aan toekomstperspectief en een blijvend stigma verdrijft ons van het platteland. In Zwitserland legt de zuivelindustrie de melkveehouders dwingende quota op. Als die niet gehaald worden dreigen monsterboetes. We staan machteloos tegenover het grootkapitaal en het agrarisch beleid van de Europese Unie dat ook Zwitserland in z’n greep houdt. Vandaag vraag ik waardigheid voor mijn vader.”
Intussen schellen donderpreken door de luidsprekers die werden opgesteld voor het Europees Parlement. Delegaties van Ierland, Frankrijk, Nederland, Duitsland, Polen tot zelfs Kroatië toe, brengen een verhaal gelijkaardig aan dat van Yolinde: bittere wanhoop en een vrees voor hun overleven en dat van het boerenleven dat hen zo nauw aan het hart ligt. Elke getuige is slachtoffer van hetzelfde euvel: een substantiële overproductie van melk op de geïntegreerde Europese markt. Met de afschaffing van het productiequotum in 2015, dat er nu al niet naar behoren in slaagt om de marktprijzen onder controle te houden, ligt een verdere verslechtering van de markt in het verschiet. De European Milk Board pleit daarom voor voor de instelling van flexibele melkquota. Een centraal monitoringssysteem zou hierdoor op geregelde tijdstippen de productiequota kunnen verhogen of verlagen naargelang de vraag en aldus de speculanten vleugellam maken en de melkprijzen stabiliseren.
De melkveehouders kijken voor deze oplossing naar de Europese Unie. De boeren durven nogal eens afgeschilderd te worden als tegenstanders van de vooruitgang en criticasters van de Europese Unie, maar niets is minder waar. De melkboeren zijn niet tegen de Europese Unie an sich, maar wel overtuigd antivrijemarkt. “Jammer genoeg overlappen beide steeds vaker”, stamelt een halfbejaarde melkboer die zich wankel vastklampt aan een vaandel van het Zuid-Duitse Baden-Württemberg. Een Franse collega met Duitse tongval valt hem bij: “De Europese Unie maakt ons tot slaven van speculanten en de zuivelindustrie die ze gretig in bescherming neemt. Handen schudden met een bankier of zakenman levert ongetwijfeld mooiere foto’s op, maar ondertussen blijven wij wel in de kou staan. Daarom sta ik hier vandaag wederom in Brussel, voor de toekomst van mezelf en mijn collega’s die er vandaag niet konden bij zijn vanwege de hoge werkdruk.”
Met het einde van de toespraken, verdwijnt ook elk gevoel van gemoedsrust. De gelaten sfeer maakt plaats voor woede. 15.000 liter melk wordt onder luid gejuich op de gevel van het Europees Parlement gespoten. Ook de colonne ordetroepen die het parlement moet beschermen tegen een woeste menigte krijgt de volle laag. Aan de barricade van prikkeldraad troept een boerenmassa samen in een poging het fort in te nemen. De onrust wordt beantwoord met matrakken en traangas. Intussen vatten strobalen en rubberen banden vlam in de Trierstraat en op het Luxemburgplein. De donkerzwarte rook die opstijgt uit de straten herschept de melkwitte gevels tot grauwgrijze façades. Een occasionele windvlaag waait de rook tot bij het strijdtafereel waar melkboeren en politie elkaar onverminderd blijven bekampen. De dikke rook vermengd met het traangas maakt ademhalen haast onmogelijk. Een betere uiting van de grimmige sfeer is moeilijk in te beelden.
De ganse avond lang voltrekt zich een kat-en-muisspel tussen politie en jonge melkboeren. Naast voetzoekers werd de politie sporadisch belaagd met zowat alles wat niet verankerd zat in de kasseien van het Luxemburgplein: van vuilnisbakken tot dranghekken, bierflesjes en dode kippen. Twee politieagenten met een verhoogd gendarme-allure en hoge aaibaarheidsfactor proberen tot op de vernedering toe, de gemoederen te bedaren.
Of de acties van de melkveehouders indruk zullen maken op de Europese beleidsmakers, zal de toekomst moeten uitwijzen. Eén ding staat echter als een paal boven water: voor de melkveehouders is het nu of nooit, en ze deinzen er niet voor terug om met grove middelen een momentum te creëren.
0 Comment