Studentenbewegingen anno 2012: Barcelona

© De Moeial, Paola Verhaert
Op campussen over de hele wereld lijkt het alsof de tijd vijftig jaar lang heeft stilgestaan. Net zoals in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw hangen overal spandoeken met politieke boodschappen, zijn vloeren bezaaid met pamfletten en volgt de ene rally de andere op. In deze reeks schijnt De Moeial zijn licht op deze universiteiten, steden en landen, waar de studenten ook buiten het stemhokje hun stem laten horen. We zullen een antwoord trachten te formuleren op een vraag die maar al te vaak op de lippen brandt: is de strijd niet al gestreden? Deze maand richten we onze pijlen op Catalonië

Die oktoberdag in Barcelona

BARCELONA – Plaça Universtat, 11 oktober 2012. Voor het eeuwenoude gebouw van de Universidad de Barcelona verzamelen enkele duizenden studenten zich, gewapend met vlaggen, spandoeken en stemmen zo luid als alleen zuiderse mensen die kunnen hebben. Vooraleer de betoging van start gaat, voorgegaan door een karrenvracht aan oproerpolitie, worden de deuren van de universiteit vergrendeld met ketens, naar analogie met de wegblokkades die ook de toegang tot de campus van de Universitat Autonoma de Barcelona (UAB) die dag verhinderen.

Een peloton studenten trekt door de straten van de Catalaanse hoofdstad, met aan het voortouw enkele diehards die en passant enkele banken in brand steken, de beurs van Barcelona bekogelen met eieren, Europese vlaggen proberen te verbranden en wanneer dit niet lukt er dan maar een paar liter benzine naar gooien.

Acties waar in realiteit amper van wordt opgekeken; zo is het maar al te courant dat het op de campus van de UAB onmogelijk is geld af te halen omdat alle automaten nog in as smeulen. Eindigen doet de protestmars voor het gebouw van de Convergència i Unió, de leidende politieke partij in Catalonië die ervan wordt beschuldigd niet genoeg geld uit te trekken voor onderwijs en beurzen. Hier ontstaan enkele kleine vuurtjes, worden een paar onverschillige agenten bekogeld met verf en vallen er heel wat kwade woorden vooraleer de groep openbreekt en besluit dat het tijd is om naar huis te gaan.Een betoging zoals er al vele waren en zullen komen.

De betoging van 11 oktober is lang niet de eerste die de Barcelonese kasseien hebben gekend en allesbehalve de meest brutale. Integendeel, het gebrek aan incidenten op deze dag was markant. Daags nadien kwamen al tienduizend hispanofielen de straat op ter verdediging van de Spaanse eenheid, net zoals er op 11 september anderhalf miljoen Catalanen diezelfde straten bezetten met het oog op Catalaanse onafhankelijkheid. Zeggen dat Spanjaarden nu eenmaal betogen als favoriet tijdverdrijf hebben zou echter een kaakslag en onwaarheid zijn; motieven zijn er bij de vleet. Maar wat prikkelt de Catalaanse studenten thans om van zich te laten horen?

“Wij zijn studenten, geen cliënten”

Enkele maanden voor de start van dit academiejaar kondigde minister van Onderwijs José Ignacio Wert een verandering aan die niet ongemerkt voorbij zou gaan. Catalaanse studenten zijn verplicht om vanaf dit jaar 67% meer te betalen aan registratiekosten, wat zich, afhankelijk van de studierichting vertaalt naar een stijging van 600 tot 950 euro per jaar. Ter illustratie: filologiestudenten betalen nu 1500 euro per jaar, ingenieursstudenten 2140 euro en dokters in spe moeten 2360 euro neerleggen. AJEC, het syndicaat der studenten, heeft verklaard dat deze stijging een directe aanval is op de middenklasse en is, net zoals nagenoeg alle studentenverenigingen, radicaal gekant tegen deze beslissing.

“Met de verhoging van de inschrijvingskosten is er geen verhoging van de kwaliteit gekomen, integendeel. Lokalen zijn te klein, groepen te groot en professoren te schaars.”

Slechts enkele na de studiegeldverhoging is de verandering al voelbaar. Hoewel de UAB heeft verklaard een sociaal fonds op te richten om de minder gegoede studenten te hulp te schieten is het aantal inschrijvingen met 10% naar beneden gedoken, een direct gevolg van het beleid van de Partido Popular. Niet alleen wordt er geprotesteerd tegen de verhoging van kosten, maar ook, en vooral, tegen de precaire omstandigheden waarin steeds meer studenten les moeten volgen. “De klassen zijn overbevolkt en het personeel onderbemand”, zegt Xavi, een student fysica. “Dit is een direct gevolg van de besparingen.” Zo tellen praktijklessen in de richting geneeskunde tot 40 studenten, een fenomeen dat de leeromgeving allesbehalve kan bevorderen.

Het probleem overtreft facultaire grenzen. Een betoger die liever anoniem wenst te blijven getuigt: “Met de verhoging van de inschrijvingskosten is er geen verhoging van de kwaliteit gekomen, integendeel. Lokalen zijn te klein, groepen te groot en professoren te schaars.” Ondertussen ziet het er naar uit dat Wert niet wilt wijken; bespaard zal er worden, desnoods ook op de toekomst van de volgende generatie.

Steun uit onverwachte hoek

Hoewel hun toekomst er zwart uitziet, zijn de Catalaanse studenten niet van plan om op te geven. Protesten als deze werden in het verleden wel vaker weggehoond en deelnemers afgeschilderd als jonge, onwetende idealisten, maar een verandering lijkt op til te staan. Wanneer één week later, op 18 oktober, de lagere en middelbare scholen op hun beurt staken, worden de betogers bijgestaan door ouders en leerkrachten. Dit element draagt bij tot de geloofwaardigheid van de protesten en kan een decisieve invloed hebben op de loop der zaken. Het is de volgende generatie die zal boeten voor de fouten van de huidige, maar dat is een schuld die de huidige generatie niet kan en wil dragen.

Dat de studenten hun laatste tour de force nog niet hebben uitgehaald staat buiten kijf. Op 14 november zal er een algemene internationale staking plaatsvinden, waar volgens een poll op Huffington Post 93% van de lezers achter staat. De Catalaanse studenten, alsook studenten in de rest van Spanje worden dan wel in houdgreep genomen door Madrid, maar gooien de handdoek nog lang niet in de ring.

Nota: de studentenprotesten in Catalonië staan volledig los van Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging. SEPC, het syndicaat voor Catalaanse studenten, strijdt eveneens voor dit doel, maar gelooft niet dat onafhankelijkheid meteen zal leiden tot een beter onderwijsbeleid.

Bronnen: El Pais, La Vanguardia, Huffington Post en Al Jazeera English.

0 Comment