Er doen al geruime tijd onheilspellende geruchten de ronde over het goedkope MIVB-abonnement voor studenten. Na de prijsverhoging dit academiejaar van 45 naar 102 euro is de toekomst van de actie die (Nederlandstalige) studenten aan gereduceerd tarief een MIVB-abonnement moet bezorgen, opnieuw onzeker.
Tekst: Nathaniël Bovin en Stéphanie Romans
Beeld: Sarah Hamdi
Eerst een beetje geschiedenis. In het academiejaar 2003-2004 startte de Vlaamse Overheid de actie Verover Brussel, waarvan Quartier Latin de bevoegdheden en het budget beheerde. Deze actie had als doel de Brusselse student de stad te laten ‘verkennen’ en Brussel als studentenstad in de kijker te plaatsen. In het eerste jaar waren er 4000 goedkope MIVB-abonnementen beschikbaar aan de prijs van 25 euro. Het initiatief bleek zeer succesvol en de jaren erna groeide de actie. Met het stijgen van het aantal abonnementen, steeg ook de prijs: in 2008 kostte het abonnement 45 euro en dit academiejaar moesten de studenten al 102 euro neerleggen.
Om de gunstige prijs voor studenten met de MIVB overeen te komen onderhandelde het vroegere Quartier Latin tot 2010 met de vervoersmaatschappij. In 2011 werden de middelen voor de Verover Brussel-actie bij Vlophob, het Vlaams Overlegplatform voor Hoger Onderwijs in Brussel, ondergebracht. De subsidie die de Vlaamse Gemeenschap voorzag verminderde van 1.048.000 euro naar 640.000 euro. Deze subsidieverlaging dreef op zijn beurt de prijs van het studentenabonnement op naar de huidige 102 euro, zo werd de prijs voor Franstalige en Nederlandstalige studenten gelijkgetrokken. Aan Franstalige kant kijkt men voor volgend jaar echter al naar een kostprijs van 204 euro. De Franstalige Gemeenschap heeft de verantwoordelijkheid voor de voordeelabonnementen naar het Brussels Gewest overgeheveld, en deze besloot dat er geen geld voor was. Tenzij het abonnement wegvalt of er een drastische prijsverhoging aan zit te komen, lijkt de gelijkstelling van de tarieven voor Nederlands- en Franstalige studenten dus van korte duur te zijn geweest.
Anno 2012
Inmiddels zijn Quartier Latin en Vlophob gefuseerd tot één vzw: Br(ik. Deze vzw houdt zich bezig met de studentenhuisvesting en de promotie van Brussel als studentenstad. Tevens zal Br(ik voor het volgend jaar de onderhandelingen over de abonnementen moeten voeren met de MIVB. Het is niet duidelijk over welke boeg Br(ik het zal gooien en de kans bestaat dat het abonnement voor studenten zoals we dat kennen zal verdwijnen. Door de verlaging van de subsidie voor de abonnementen wordt de nadruk meer gelegd op huisvesting. Br(ik heeft al een zware kluif aan het huisvestingsbeleid en niet genoeg budget om alles te kunnen doen. Er zal dus een keus gemaakt moeten worden en het mobiliteitsaspect lijkt minder belangrijk te zijn op beleidsniveau.
Dat huisvesting een belangrijk beleidspunt is, betwist niemand. Het doet wel de wenkbrauwen fronsen dat er zo sterk wordt ingezet op de promotie van Brussel als studentenstad, zonder een evenredige focus op mobiliteit. Rond de campus van de VUB moeten ook de studenten van de ULB nog onderdak vinden, alsook studenten aan verscheidene richtingen van de Erasmushogeschool Brussel. Dat er dus ook studenten een kot zullen moeten zoeken verder van de campus, lijkt een gegeven. Als de abonnementen wegvallen, zal dit een serieuze opdoffer zijn voor de aantrekkelijkheid van Brussel als studentenstad, vergeleken met kleinere steden als Leuven en Gent. Het Villo-project mag dan wel een succes zijn, de kans dat de VUB-student elke dag op de fiets de weg van de benedenstad naar de campus zal afleggen, is een pak kleiner.
Alle Brusselse hogescholen en universiteiten kampen op de één of andere manier wel met problemen rond huisvesting. De bereidheid om nieuwe studentenkoten te realiseren is zowel bij de instellingen als de Brusselse regering groot. Mobiliteit verwaarlozen, terwijl de twee thema’s niet los van elkaar gezien kunnen worden, zou onaanvaardbaar moeten zijn voor elke student. Koten voorzien enkel op wandelafstand van de eigen instelling is in de praktijk onuitvoerbaar. De eerste zorg van studenten is trouwens het vinden van een kot. De locatie van betreffend kot doet beduidend minder ter zake, zeker op een kotenmarkt met een tekort.
Brussel als studentenstad zal zonder een degelijk mobiliteitsbeleid verworden tot een holle slogan. Het woord studentenstad is dan alvast niet meer op zijn plaats maar misschien doet ‘Brussel studentenarchipel’ het ook niet slecht in de promotiecampagne. Studenten op eilandjes verspreid over de stad. Alle bibliotheken, musea en politieke instellingen die Brussel een uniek voordeel bieden als studentenstad zijn nauwelijks nog van belang voor de student als die er maar moeilijk geraakt. Door mobiliteit te verwaarlozen wordt het kind met het badwater weggegooid. Zij die denken dat de student wel geld opzij kan zetten voor zijn mobiliteit, negeren de cijfers die uitwijzen dat vele studenten zich enkel aan het openbaar vervoer wagen dankzij de voordeeltarieven die hen werden aangeboden.
Brussel fietst (niet)
Na de verhoging van de prijs voor de inmiddels niet meer Bijna Gratis Abonnementen, rezen er heel wat vragen in het Vlaams Parlement. Enkele parlementsleden vroegen zich, net als menig student, af waar die verhoging naar 102 euro opeens vandaan kwam. Karin Brouwers reageerde gelaten op deze vraag, gesteld door Lukas Van Der Taelen in het parlement. “Maar toch is het zo dat de prijs van het voordeelabonnement niet onoverkomelijk is. Dat komt neer op minder dan 10 euro per maand, en dat lijkt mij een haalbare kaart”, aldus Brouwers op de vergadering van de Commissie voor Brussel en de Vlaamse rand van 25 januari 2012. Ook rector van de VUB, Paul de Knop, is een grote fan van het Villo-systeem en liet verstaan dat de student ook best zou kunnen fietsen. Het is zelfs goed mogelijk om naar het centrum van Brussel te wandelen vanaf de campus.
Natuurlijk is fietsen gezond en is het op zich toe te juichen, maar ook hier geldt dat Brussel niet Leuven of Gent is. Fietsen in Brussel voelt onveiliger aan dan elders, waarschijnlijk omdat het dat ook is. De fiets is een aanvulling op het openbaar vervoer maar zeker geen vervanging. Het is dan ook de vraag of de Belgische weergoden het toelaten dat de studenten met een kot in het centrum of verder, dagelijks, gepakt en gezakt, de weg naar de campus nog zullen vinden. En dan hebben we het nog niet eens gehad over studenten die vanwege hun studie genoodzaakt zijn om zowel in Etterbeek als Jette lessen te volgen. Een aanzienlijke afstand om te overbruggen zonder metro, tram of bus.
De problemen rond mobiliteit zijn legio, mede doordat huisvesting in Brussel een heikel thema blijft, ook voor studenten. Ook qua bevoegdheden is Brussel een geval apart. Zaken die in steden als Leuven, Gent en Antwerpen niet tot nauwelijks spelen zijn in Brussel een dagelijkse realiteit. In Leuven krijgt elke student een vervoersbewijs voor ritten binnen de ring, gesponsord door het stadsbestuur. In Brussel is dit niet zo evident, voor de studenten wordt de rode loper hier niet uitgerold. Een jaar geleden werd hier al op gewezen. Toen maakten allerhande politici en verantwoordelijken grote beloftes met het ondertekenen van het 3 Mei-charter, maar enige vooruitgang komt er op een slakkengangetje.
Dat de Franstalige Gemeenschap nu de verantwoordelijkheid voor het vervoer van hun studenten op het Brussels Gewest afschuift, doet denken dat we ons aan Vlaamse kant aan hetzelfde mogen verwachten. Brussel heeft al laten verstaan aan de Franstalige studenten dat er geen geld is, en zelfs mocht het budget er zijn, kunnen we evengoed twijfelen aan de politieke wil binnen het Brusselse gewest om een studentgericht beleid te voeren. Brussel mag dan wel de grootste studentenstad zijn, zoals in alle reclamecampagnes staat, de student moet vooral niet rekenen op het gewest voor ondersteuning. Momenteel is Brussel voor zijn bestuurders gewoon de grootste stad van België, met enkele toevallige studenten erbij geleverd.
Als er echter iemand zijn verantwoordelijkheid wil opnemen, roepen we hierbij op dat dit terstond gebeurt. Het lijkt in ieders voordeel om zo snel mogelijk een duidelijke regeling in te voeren, zodat de student op z’n minst weet waar zich aan te verwachten. Niets lijkt in deze materie een slechtere zaak dan een voortdurende onzekerheid.
0 Comment