Naar school op een bamboefiets met Project Pathshala

Vorig academiejaar kwamen ze voor het eerst samen. Een groep gemotiveerde studenten van verschillende universiteiten om te brainstormen over een nieuw humanitair project als opvolger van project Haspatal. Na lang twijfelen over de bestemming en de activiteit aldaar viel de keus op een bouwmissie naar Bangladesh. Ook de VUB beschikt over een aantal gemotiveerde studenten die bereid zijn de mouwen op te stropen tijdens het moessonseizoen. De Moeial sprak met projectleidster Alexandra Ooms over Project Pathshala, over het wat, hoe en waarom van deze nobele onderneming.

d.M.: Pathshala is Bengaals voor schooltje, wat eigenlijk meteen twee vragen doet rijzen: waarom naar Bangladesh? En waarom nu net een schooltje?

Alexandra Ooms: Vorig academiejaar zijn we met een groep studenten rond de tafel gaan zitten om te brainstormen over een nieuw project dat Project Haspatal moest gaan opvolgen (Project Haspatal hield de bouw van een bevallingsruimte in Bangladesh in, nvdr.). Op een gegeven moment moesten we kiezen tussen Brazilië of opnieuw naar Bangladesh. We kozen voor het tweede. Er zit iemand van Bengaalse afkomst in onze groep, namelijk de vorige projectleider van Haspatal, dus er was al kennis over het land en de taal daar. Dat is erg belangrijk aangezien we een goede samenwerking met de lokale bevolking willen bewerkstelligen.

Bij het kiezen voor de bouw van het schooltje hebben we de Milleniumdoelstellingen in het achterhoofd gehouden. Deze doelstellingen benadrukken het belang van onderwijs. Onderwijs is het begin van alles.

Wat maakt dat het voor de lokale bevolking moeilijk is om zelf een schooltje te bouwen?

Je hebt verschillende dingen nodig om een schooltje te bouwen: materiaal, kennis en geld. De mensen daar hebben genoeg materiaal, en de kennis hebben ze ook, alleen het geld niet. De overheid in Bangladesh is erg corrupt, dus van die kant kunnen Bengalen alvast niet op veel hulp rekenen. Zo is het de bedoeling dat wij van Pathshala, in samenwerking met stichting Pani, de bouwgrond zelf kopen in plaats van op overheidsterrein te bouwen. Zo voorkomen we dat de overheid zich de grond – en het gebouw dat er dan op zal staan – terug toe-eigent en de voorzieningen voor andere doeleinden zal gebruiken.

Het thema van de academische opening was dit jaar ‘Duurzaamheid’. Hoe duurzaam is project Pathshala? Hoe moeten de mensen daar verder als jullie er weggaan?

Grappig dat je daarover begint. Rector Paul de Knop is dit jaar ‘peter’ van ons project. Dat was hij ook al voor Haspatal en nu dus weer. En inderdaad, ook wij hebben over duurzaamheid nagedacht.

Allereerst, zoals ik al zei, kopen we dus de grond op zodat de overheid er geen aanspraak meer op kan maken in de toekomst. Zo zijn de mensen er altijd zeker van dat het schooltje ook hun schooltje blijft. Verder hebben we het project bewust kleinschalig gehouden: het is gericht op een kleine groep mensen. Ook de andere kant op is het project kleinschalig. Ook de gulle gevers betrekken we bij het project. Nog een voordeel van kleinschaligheid: donateurs en sponsors weten wat er met hun geld gebeurt. Er is een concreet en tastbaar resultaat, bij grote projecten is dit wel even anders.

“De overheid in Bangladesh is erg corrupt, dus van die kant kunnen Bengalen alvast niet op veel hulp rekenen.”

Het is duurzaam omdat het wordt gekaderd in een groter project van stichting Pani, die werkzaam is in heel Bangladesh. Het idee van stichting Pani is dat ze verschillende gemeenschappen zoveel mogelijk autonoom proberen te maken, zodat ze minder afhankelijk zijn van de corrupte overheid of continu op ontwikkelingshulp aangewezen zijn. Wij zijn daar om ze een basis te geven waarop ze zelf verder kunnen bouwen. Op die manier kunnen ze ook trots zijn op hun eigen verwezenlijkingen. De mensen daar willen ook zelf verder in plaats van dingen toegestopt te krijgen.

De plannen gaan overigens verder dan het neerplanten van het schooltje. Waar wij instaan voor de bouw van een ambachtsschooltje, staan ook de bouw van een werkplaats, winkeltje en sanitaire voorzieningen in de planning. Dit laatste is zeker geen overbodige luxe, de hygiëne is daar vaak erbarmelijk en door de afwezigheid van sanitair raakt het drinkwater verontreinigd. We kunnen overigens ook niet verwachten dat de kinderen daar naar een school zonder toilet gaan. Dus ook in die zin is het project duurzaam. Het gaat niet alleen om onderwijs maar ook om het creëren van werkgelegenheid.

Bovendien zorgt stichting Pani voor de aanwerving en uitbetaling van leraren, het onderhoud van de gebouwen en de aanschaf van studiemateriaal; met dit laatste zijn ze al volop bezig. Doordat zij de leraren betalen hoeven we er niet voor te vrezen dat het schooltje leeg komt te staan. Het schoolgebouw moet ook dienst gaan doen als een soort van buurthuis en voorlichtingscentrum waar mensen meer informatie krijgen over bijvoorbeeld anticonceptie. Zo zorgen we ervoor dat het schooltje optimaal benut wordt.

En dan gaan we er ook nog nieuwe producten introduceren. Nee, geen doorgedreven, westers cultuurimperialisme, wees gerust. Aan de VUB doet een aantal studenten onderzoek naar het gebruik van bamboeconstructies. Bamboe is het ideale materiaal om daar te gebruiken: het is sterk en in overvloed aanwezig. We gaan de mensen daar dus leren om bamboefietsen te maken. Zo vergroten we ook de mobiliteit.

De gevolgen van de financiële crisis zijn wereldwijd voelbaar en treffen meestal de allerarmsten het hardst, in hoeverre voelen de Bengalen de gevolgen van de crisis?

Ook in Bangladesh zijn de gevolgen van de crisis merkbaar. Veel mensen zijn afhankelijk van het geld dat geëmigreerde Bengalen opsturen naar het thuisfront. Door de crisis kan en zal deze geldstroom waarschijnlijk verminderen. Ook de export van Bengaalse textiel en andere producten neemt af. Allemaal enorm slecht nieuws voor de allerarmste Bengalen. En we mogen niet vergeten dat 40 procent van de bevolking voor de crisis al onder de armoedegrens leefde. Dit percentage zal nu eerder toenemen dan verminderen. Bovendien maken veel westerse landen plannen om te bezuinigen op ontwikkelingshulp, ook een strop voor landen zoals Bangladesh.

En Pathshala zelf, is het in deze tijden moeilijker om financiële steun te vinden?

Het is waar dat de financiële crisis vaak een reden is voor mensen om geen steun te geven, en dat is ook begrijpelijk. Dat maakt het weliswaar moeilijker om sponsors te vinden maar het is zeker niet onmogelijk. Het is zaak om iets creatiever na te denken over manieren om voldoende geld bij elkaar te sprokkelen. Ondernemers kunnen bijvoorbeeld, in ruil voor hun steun, rekenen op een klein beetje publiciteit.

Doordat de leden van onze groep in verschillende delen van België wonen, kunnen we gemakkelijker over een groter gebied naar sponsors zoeken. Ook proberen we zo internationaal mogelijk te denken en staat onze facebookpagina in zoveel mogelijk talen.

Bovendien zitten we ook met een diverse groep studenten; iedereen studeert iets anders. We vullen elkaar aan qua input, wat leidt tot originele invalshoeken.

Meer informatie over Project Pathshala is terug te vinden op hun website (www.pathshala.tk) of op de facebookpagina. Meer info over Stichting Pani? Neem een kijkje op www.stichtingpani.nl. De website van Project Haspatal is ook nog steeds online (www.haspatal.tk).

0 Comment