De toekomst van de VUB lijkt allerminst verzekerd, tenminste, als we onze rector mogen geloven. De voorbije maand organiseerde onze studentenraad immers een debat over de toekomst van onze alma mater. Het optimisme dat de rector hier tentoon spreidde was ongeveer evenredig met de opkomst van de studenten. Deze laatsten lijken niet echt wakker te liggen van de problematiek, al kan men soms vermoeden dat de actievere studenten op zich niet erg vaak wakker liggen. Drinkgelagen organiseren zichzelf niet.
Op dit debat voerde vooral de rector het woord, al leek het meest geschikte publiek voor zijn ingestudeerde redevoering niet echt in de zaal aanwezig te zijn. De minister was immers op dat moment in Gent druk aan het debatteren met intellectuele zwaargewichten zoals Siegfried Bracke – gekend om zijn uitvoerige kennis van het onderwijsbeleid in Vlaanderen – en had geen tijd om nogmaals betrokken te worden in dit inmiddels gekend een-tweetje. Dit terzijde, onthouden we dat het de politiek is die de VUB nekt. Sympathie brengen we zeker op voor het standpunt van onze rector, enige vragen bij het platform blijven echter hardnekkig hangen. Het ziet ernaar uit dat de VUB op korte termijn op zwart zaad zal komen te zitten. De hervormingen die deze situatie in de hand hebben gewerkt werden de voorbije jaren natuurlijk uitvoerig door dit blad besproken, maar net als men slechts eenmaal in dezelfde rivier kan baden, is er een beperkte houdbaarheidsdatum voor zulke redevoeringen.
Yves Desmet karikaturiseerde het betoog van de rector als een Asterix-en-Obelix-verhaal, zij die wat langer de situatie volgen weten ongetwijfeld dat het in de wandelgangen als het calimerocomplex van de VUB wordt omschreven. Dit neemt natuurlijk niet weg dat de administratieve top een degelijk argument voorhanden heeft en dit bijwijlen treffend weet te fraseren. Echter, zoals men in de muziekwereld best niet blijft teren op die ene hit, kan het ook wenselijk zijn voor onze alma mater, om eens een andere noot te laten weerklinken. De 12 bar blues blijft aanstekelijk, maar ze is niet vernieuwend.
De problematiek is gedeeltelijk van monetaire aard: het financieringsdecreet van voormalig minister Frank Vandenbroucke voorziet immers financiering op basis van het aantal studenten ingeschreven aan de universiteit. De voorgestelde rationalisering die onder zijn beleid de toon aangaf is op hetzelfde concept gebaseerd. Men gaat uit van het idee dat elke richting een minimum aantal studenten in de bachelorjaren dient te hebben, om ietwat specifieker te zijn, op zijn minst 115 studenten. Interessant gezien de hetze rond de overvolle aula’s en het feit dat de millenniumstudent blijkbaar niet gediend is van massaonderwijs. Gelukkig is men op de VUB op dit moment bezig met het ontwikkelen van technologie waardoor toekomstige studenten van op afstand, bekaterd of niet, de les zullen kunnen volgen, wat ongetwijfeld de druk op de aula’s zal doen afnemen.
Hoe het ook zij, besparen op het onderwijs is en vogue in Europa. In Groot-Brittannië en Italië kwamen studenten op straat wegens de enorme besparingen die de regeringen aldaar volop aan het doorvoeren zijn. Tienduizend euro inschrijvingsgeld is natuurlijk geen lachtertje. Valt te zien of gelijkaardige scènes zich hier binnenkort zullen herhalen. Het lijkt niet ondenkbaar dat we ook hier zulke besparingsmaatregelen zullen zien opduiken, of op zijn minst een ballonnetje of twee rond dit thema. Tijd om het model van de Universiteit in Vlaanderen eens te herdenken. Het inherente competitiemodel van de huidige financiering doet de student op zich geen goed, op dat punt kunnen we onze rector enkel overschot van gelijk geven. Onderwijs op massaschaal biedt geen garantie voor kwaliteit en het herfinancieren van de VUB door hogere inschrijvingsgelden – zoals rector De Knop suggereerde tijdens het debat – werkt enkel als men werkelijk een eliteschool voor ogen heeft.
Dankzij Oosterlinck mag de associatie van de KUL dan wel als een olievlek in de golf van Mexico uitdijen, de veranderingen in het hoger onderwijs in Vlaanderen dienen niet schaal, maar onderwijs voor ogen te hebben. Massaonderwijs, zo is de laatste weken gebleken, is niet waar we naartoe moeten of willen, hoe ongelooflijk aanlokkelijk hoger onderwijs gebaseerd op twee centra ook klinkt. Wie weet, misschien kan technologie op dit vlak ook een oplossing bieden, en niet enkel voor balorige professoren. De kleinschaligheid van de VUB lijkt echter niet het grote probleem, en het zou spijtig zijn moest de rationalisatie er hier een van maken. Hopelijk dient deze universiteit in de toekomst dan ook niet enkel voor het opleiden van de nieuwe – Engelstalige – elite van het Europese continent. Uw favoriete vrijzinnige lijfblad zal het uiteraard op de voet volgen.
0 Comment